ارتشتاران سالار

اَرتِشْتاران‌سالار

فرمانده کل سپاه ایران، در عصر ساسانی. در منابع تاریخی، این لقب نخستین بار برای کاردار، یکی از پسران مِهرنِرسِه، بزرگ‌فرماندار ساسانی در روزگار یزدگرد اول و بهرام پنجم ساسانی، به‌کار رفته است. سپس، در دورۀ قُباد اول نیز سیاوُش، یکی از یاران نزدیک شاهنشاه ساسانی، به این مقام رسید. در متن پَهلَوی کارنامۀ اردشیر بابَکان نیز از این مقام یاد شده است. به گزارش طبری، رتبۀ ارتشتاران‌سالار از سپهبد بالاتر، و نزدیک به رتبۀ اَرگبد (مخصوص بعضی از اعضای خاندان شاهی ساسانی) بود. اشارۀ پروکوپی‌یوس نشان می‌دهد که منصب ارتشتاران‌سالار، مقام چندان رایجی نبوده، و تنها به افراد ویژه‌ای اعطا می‌شده است. شاید ارتشتاران‌سالار لقب دیگر ایران‌سپهبد بوده است که خسرو انوشیروان این منصب را منسوخ کرد.