ارغون آغا ( ـ۶۷۳ق)
اَرْغون آغا ( ـ۶۷۳ق)
| ارغون آغا | |
|---|---|
| درگذشت | ۶۷۳ق |
| محل زندگی | ایران |
| ملیت | مغول |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
حاکم مغولی ایران و از قبیله اویرات مغول. پدرش، تایجو، او را به امیر جلایری فروخت. ارغون به دربار اوکتای قاآن مغول راه یافت و مدارج ترقی را پیمود و در زمرۀ محاسبان (حسابداران) وی درآمد. پس از مرگ اوکتای تورکینا خاتون، بیوۀ او که جانشین‌‌اش شده بود، ارغون آغا را به حکومت سرزمین‌های فتح‌‌شده در غرب امپراتوری مغولان، از آمودریا تا آناتولی، منصوب کرد. در ۶۴۱ق، ارغون خراسان را دوباره به تصرف درآورد، و آنگاه به عراق عجم و آذربایجان رفت و اوضاع آشفتۀ آن نواحی را سامان داد. در ایام گیوک خان، بهاءالدین محمد صاحب دیوان و پسرش، عطا ملک جوینی، در ادارۀ امور با ارغون همکاری کردند. بعد از مرگ گیوک، منگو قاآن، به پیشنهاد ارغون آغا، به اجرای اصلاحاتی در شیوۀ مالیات‌گیری به سود طبقات فرودست و رفاه مردم فرمان داد. ارغون آغا هنگام لشکرکشی هولاکو به ایران به خدمت وی درآمد. بسیاری از شهرهای گرجستان را فتح و غارت کرد و با عنوان دیوانی مقاطع الممالک، ناظر امور مالی مملکت شد و بعد از مرگ هولاکوخان، مقدمات جلوس اباقا خان را فراهم کرد و خود همچنان در مقام مقاطع‌‌الممالک باقی بود و با مأموریت‌ها و لشکرکشی‌ها اباقاخان را یاری می‌رساند. ارغون آغا سرانجام در راه بازگشت از یکی از این لشکرکشی‌ها براثر بیماری درگذشت و در مرغزار رادکان طوس به خاک سپرده شد.