حاج آقا حسین قمی

حاج آقا حسین قمی;
زادروز	قم 1282ق;
درگذشت	نجف 1366ق
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	حوزۀ درس علمای تهران
شغل و تخصص اصلی	فقیه و مجتهد شیعی
گروه مقاله	دین اسلام
جوایز و افتخارات	از رهبران جنبش مسجد گوهرشاد در مشهد

حاج آقا حسین قمی (قم 1282- نجف 1366ق)

(با نام اصلی: سید حسین طباطبایی قمی) فقیه و مجتهد شیعی و از رهبران جنبش مسجد گوهرشاد در مشهد. تحصیلات ابتدایی را در قم آغاز کرد و تا اوایل دوران بلوغ، در آن شهر به تحصیل پرداخت. سپس برای انجام تحصیلات تکمیلی راهی تهران شد. پنج سال در حوزۀ درس علمای تهران، مستمر درس خواند و شاگرد افرادی همچون حاج میرزا حسن آشتیانی و حاج شیخ فضل الله نوری بود. در ۲۲ سالگی، برای انجام مراسم حج، راهی مکه و مدینه شد. در بازگشت، به قصد زیارت وارد نجف اشرف شد. سپس به سامرا در عراق رفت و در جلسات درس آیت الله میرزا محمد حسن شیرازی، آخوند ملا محمد کاظم خراسانی، و سید محمد کاظم یزدی شرکت کرد. پس از دو سال اقامت، در ۱۳۰۶ق بار دیگر به تهران برگشت. در 1331ق، عازم مشهد شد. در نخستین روزهای ورودش، به برپایی نماز جماعت و تدریس پرداخت و این گونه با مردم ارتباط برقرار کرد. او سرپرستی حوزۀ علمیه را بر عهده گرفت.

در اعتراض به اقدامات ضدمذهبی رضا شاه، به سمت تهران راه افتاد تا با شاه دیدار کند. اما پس از آن که موفق به ملاقات با شاه نشد، در 1354ق (1314ش) به دستور رضا شاه دستگیر و به عراق تبعید شد، که این اقدام زمینه‌ساز واقعۀ مسجد گوهرشاد مشهد گردید. پس از آن، مرکز مرجعیت‌اش به کربلا انتقال یافت. بعد از درگذشت آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی در 1365ق، به اقامت یازده سالۀ خود در کربلا پایان داد و راهی نجف اشرف شد. اما پس از درگذشت ایشان، فقط مدت سه ماه مرجع تقلید بود و در ۱۴ ربیع‌الاول ۱۳۶۶ق (۱۶ اسفند ۱۳۲۵ش) در 84 سالگی در نجف فوت کرد و در آستان حضرت علی (ع)، در مقبرۀ آیت‌الله شریعت اصفهانی معروف به شیخ الشریعه اصفهانی، مدفون شد.

خاندان سید حسین قمی از بزرگان و شخصیت‌های دینی برجسته‌ای بودند که نسل‌شان با ۲۸ واسطه به امام حسن مجتبی (ع) می‌رسد.