مسجد گوهرشاد
| مسجد گوهرشاد(مشهد) | |
|---|---|
| نام | مسجد گوهرشاد(مشهد) |
| موقعیت | مشهد |
| کاربری | مسجد |
| زمان ساخت | دورۀ تیموری |
| سازنده | استاد قوام‌الدین بن زین‌الدین شیرازی‌الطیّان |
مسجد گوهرشاد (مشهد)
از بناهای دورۀ تیموری، که کتیبه‌هایی مورخ ۸۲۱ق به خط بايسنقر ميرزا پسر شاهرخ تيموری در ایوان جنوبی دارد. براساس این کتیبه‌ها مسجد به‌دستور گوهرشاد آغا، همسر شاهرخ تیموری، و توسط استاد قوام‌الدین بن زین‌الدین شیرازی‌الطیّان، معمار معروف دورۀ تیموری، احداث شده است. کتیبه‌های متعدد این بنا از مرمت آن در دوره‌های صفوی، افشار، قاجار، و پهلوی نشان دارند. این مسجد از ۱۳۲۹ تا ۱۳۴۶ش کاملاً مرمت شد، و گنبد و ایوان‌های آن با بتون بازسازی گردید. در دورۀ اخیر نیز این مسجد، همراه با مجموعۀ آستانۀ حضرت رضا (ع)، مرمت شده است. مسجد گوهرشاد صحن مستطیل‌شکل بسیار وسیعی در میانه دارد، که چهار ایوان مرتفع با دهانۀ وسیع در میانۀ اضلاع آن قرار گرفته است. گنبدخانه‌ای در پشت ایوان سمت قبله، و دو منارۀ قطور در طرفین نمای این ایوان واقع‌اند. ایوان شمالیِ بنا، در سوی دیگر صحن، با رواق دارالسیاده، از مجموعۀ آستانۀ حضرت رضا (ع) مرتبط است. دیگر قسمت‌های بنا به شبستان‌ها اختصاص یافته‌اند. غرفه‌ها و ایوانچه‌هایی، دو طبقۀ پیرامون صحن را فراگرفته‌اند. سطوح نماهای بنا پوشیده‌از کاشی‌کاری‌اند؛ محراب بزرگ آن نیز تزیینات زیبایی از کاشی معرق دارد.