ارطه
از شهرهای استان مازندران، شهرستان قائمشهر. در سال ۱۳۹۰ش از مجموعۀ روستاهای قادیکلا ارطه، بورخیل ارطه، ابوخیل ارطه، جوجاده ارطه، قاسم‌خیل ارطه، کفشگر کلاارطه و افراتخت، از دهستان بیشه‌سر به منطقۀ شهری به مرکزیت جوجاده ارطه تأسیس شد. شهر کوهپایه‌ای ارطه با میانگین ارتفاع 26 متری از سطح دریا، در 15 کیلومتری شمال شرقی مرکز قائمشهر، 15 کیلومتری جنوب غربی مرکز شهر ساری و 267 کیلومتری شمال شرقی مرکز شهر تهران واقع است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهر ۱۰٬۳۲۷ نفر بوده است.
| ارطه | |
|---|---|
| کشور | پرونده:Flag of Iran.svg ایران |
| استان | مازندران |
| شهرستان | قائمشهر |
| بخش | مرکزی قائمشهر |
| جمعیت | 10.327نفر (1395ش) |
| موقعیت | 15 کیلومتری شمال شرقی مرکز قائمشهر، 15 کیلومتری جنوب غربی مرکز شهر ساری و 267 کیلومتری شمال شرقی مرکز شهر تهران |
| نوع اقلیم | معتدل مایل به گرم و نیمه‌مرطوب |
| ارتفاع از سطح دریا | 25 متر |
| تولیدات و صنایع مهم | برنج و مرکبات |
| برخی بناهای مهم | حمام قاجاری بورخیل ارطه و تپۀ دینه‌سر قادیکلای ارطه |
اقلیم ارطه معتدل مایل به گرم و نیمه‌مرطوب است. رودخانۀ درکا از جنوب آن می‌گذرد. از محصولات کشاورزی آن برنج، مرکبات، و میوه‌های تابستانی را می‌توان نام برد. از روزگار قاجار نام روستای ارطه و پسوند ارطه‌ای در منابع آمده است. ملگونف (در سفر 1858- 1860م) نام آن را آراته، برگرفته از پیشۀ اهالی که بریدن درخت است در دو فرسنگ و نیمی ساری، نزدیک به کوه، ناصرالدین‌شاه (در سفر 1282ق) محال ارطه، محمدمیرزا مهندس (در سفر 1299ق) ارته‌ده، رابینو (در سفر 1288- 1289ش) آن را ارته و میان سیاه‌رود و ساری، و افضل‌الملک (در سفر 1331ق) ارطی با شش محلۀ قادیکلا، بورخیل، ابوخیل، جوجاده، کردمحله، قاسم‌خیل و کفشگرکلا یاد کرده‌اند. حمام قاجاری بورخیل ارطه و تپۀ دینه‌سر قادیکلای ارطه (متعلق به هزارۀ اول پیش از میلاد) از آثار تاریخی و باستانی ارطه‌اند. از دیگر آثار تاریخی ارطه پیرتکیۀ بورخیل را می‌توان نام برد. زبان مردم ارطه طبری است.