لومباردی
لومْبارْدی (Lombardy)
(به ایتالیایی: لومباردیا[۱]) ناحیه‌ای در شمال ایتالیا، بین کوه‌های آلپ[۲] و رود پو[۳]، شامل استان‌های برگامو[۴]، برشا[۵]، کومو[۶]، کرِمونا[۷]، مانتوا[۸]، میلان، پاویا[۹]، سوندریو[۱۰]، و وارِسِه[۱۱]. ۲۳,۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۸,۸۸۲,۴۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۲). مرکز آن میلان است. این منطقه مهم‌ترین ناحیۀ صنعتی ایتالیا است و کارخانه‌های شیمیایی، داروسازی، نساجی، و ابزارسازی دارد. حاصل‌خیز‌ترین منطقۀ کشاورزی است و گندم، ذرت، گوشت، و لبنیات تولید می‌کند. شمال لومباردی منطقه‌ای کوهستانی است و بلند‌ترین نقطۀ آن، قلّۀ برنینا[۱۲]، ۳,۴۳۰ متر ارتفاع دارد. بخشی از جلگۀ لومباردی[۱۳] نیز در جنوب واقع شده است. رود‌های اصلی آن عبارت‌اند از پو[۱۴] و ریزابه‌های آن تیچینو[۱۵]، آدا[۱۶]، اولیو[۱۷]، و مینچو[۱۸]، که به‌ترتیب به دریاچه‌های ماجوره[۱۹]، کومر[۲۰]، ایزئو[۲۱]، و گاردا[۲۲] می‌ریزند. این ناحیه در ۲۲۳پ‌م به‌تصرّف رومی‌ها درآمد، در ۵۶۸م لومباردها[۲۳] بر آن مسلط شدند، و در ۷۷۴م تحت سلطۀ شارلمانی[۲۴] درآمد. در ۱۱۶۷م شهرهای جلگۀ لومباردی، اتحادیۀ لومبارد[۲۵] را برضد امپراتور فردریک اول[۲۶] تشکیل دادند. سپس به‌ترتیب اسپانیا، اتریش، فرانسه (در زمان ناپلئون اول)، و برای بار دوم اتریش لومباردی را اشغال کردند. در ۱۸۵۹ بخشی از ایتالیای متحد شد. اکنون لومباردی پرجمعیت‌ترین و صنعتی‌ترین ناحیۀ ایتالیا است. شهرهای صنعتی آن شامل میلان و نواحی شمالی (شامل کومو، وارسه، لنیانو[۲۷]، مونتسا[۲۸]، و غیره) است و کارخانه‌های بزرگی دارد، که فرآورده‌های گوناگون تولید می‌کنند، اما علوم مهندسی، نساجی، مواد شیمیایی، و لاستیک‌سازی مهم‌ترین آن‌ها به‌شمار می‌روند. برگامو و برشا نیز از مراکز عمدۀ صنعتی‌اند. کشاورزیِ این ناحیه مکانیزه‌ترین نوع کشاورزی در ایتالیا است. با کمک آبیاری جلگه‌ای، همه نوع مواد غذایی در این منطقه کشت می‌شود. لومباردی ثروتمندترین منطقۀ ایتالیا است و مردم زیادی را از بخش‌های دیگر این کشور به‌سوی خود جذب کرده است.