ادیب خوانساری، اسماعیل (۱۲۸۰ـ تهران ۱۳۶۱ش)

اسماعیل ادیب خوانساری;
زادروز	۱۲۸۰ش;
درگذشت	تهران ۱۳۶۱ش
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	خواننده
شغل و تخصص های دیگر	مدرس ردیف آوازی
سبک	موسیقی دستگاهی
گروه مقاله	موسیقی

اَدیب خوانساری، اسماعیل (۱۲۸۰ـ تهران ۱۳۶۱ش)

خوانندۀ ایرانی و مدرس ردیف آوازی موسیقی ایران. در آواز، شاگرد عندلیب گلپایگانی (تولایی)، و سید عبدالرحیم اصفهانی، و در ردیف ‌سازی شاگرد حسین‌خان اسماعیل‌زاده بود؛ البته، از صفحات سید حسین طاهرزاده نیز بهره‌ گرفته است. فعالیت هنری را از سال‌های ۱۳۰۰ش، در ابتدا با نام اسماعیل نکیسا و سپس با نام ادیب خوانساری، شروع کرد که تا اوایل دهۀ ۱۳۴۰ ادامه داشت. از بزرگ‌ترین خوانندگان در موسیقی ردیف دستگاهی است و روش او حاکی از انتقال مکتب آواز اصفهان با لحن و لهجۀ مکتب تهران است. ازجمله فعالیت‌های هنری اوست: اجرای کنسرت‌های خصوصی و عمومی در اصفهان و تهران، ضبط دو دوره صفحه، خواندن در تئاتر، فعالیت پراکنده در رادیو، تدریس خصوصی آواز در دو دهۀ آخر زندگی‌اش و ضبط ردیف‌های اختصاصی خود در دهۀ آخر عمر، با همراهی تار ابراهیم سرخوش. نوارها و صفحاتی از آواز او با همراهی ساز هنرمندانی چون علی تجویدی، حسین یاحقی و پرویز یاحقی، ویولن؛ مرتضی محجوبی، پیانو؛ ارسلان درگاهی و احمد عبادی و ابوالحسن صبا، سه‌تار؛ حسن کسایی، نی؛ حسین تهرانی، تنبک؛ عبدالحسین شهنازی، لطف‌الله مجد، جلیل شهناز و محمدرضا لطفی، تار؛ ضبط شده است. شهرت آواز او به‌سبب استواری جملات برگزیده، تلفیق صحیح کلام و موسیقی، لحن پخته و تحریرهای بدیع، برخورداری از فرهنگ خوانندگی و رعایت سطح عالی زیبا‌‌شناختی است.