بندمیزان
بند میزان
(یا: بند شاپوری؛ بند خاقانی) سدی در شمال شرقی شوشتر بر دهانۀ رود گرگر یا دو دانگه از دورۀ ساسانی. سدی مصنوعی و احتمالا‌ً از دورۀ شاپور اول است که آب رود کارون را به دو قسمت می‌کند و به آبراهۀ گرگر در شرق و رود شطیط در غرب و شمال غربی شهر می‌رساند. در چند دوره تعمیر شده است. بنای کنونی از دورۀ فتحعلی‌شاه قاجار است. این اثر در سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران و در سال ۲۰۰۹ (به همراه ۱۵ سازۀ آبی دیگر شوشتر) در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. به آن بند شاپوری یا بند خاقانی نیز می‌گفته‌اند.
| بند میزان | |
|---|---|
| نام فارسی | بند میزان |
| کشور | ایران |
| استان | خوزستان |
| نام‌های دیگر | بند شاپوری؛ بند خاقانی |
| موقعیت | شمال شرقی شوشتر، بر دهانۀ رود گرگر |
| کاربری | سد |
| مشخصات معماری | مجموعۀ بقایای سد-پل و برج دیدبانی |
| زمان ساخت | ابتدای دورۀ ساسانی |
مشخصات سازه
پلی قوسی‌شکل است که نُه دهانۀ آن قابل مشاهده است. آن را دارای ۴۶۷ ذرع درازا و ۵۳ تا ۴۴ ذرع پهنا نوشته‌اند. دیوارۀ سد در گوشۀ شمال غربی به یک برج هشت‌ضلعی معروف به کلاه‌فرنگی می‌رسد که ظاهراً برای دیده‌بانی احداث شده بوده است.