ولادی قفقاز
وِلادی‌قَفْقاز (Vladikavkaz)
(با نام سابق اوردژونیکیدزِه[۱] از ۱۹۳۱ تا ۱۹۴۴ و از ۱۹۵۴ تا ۱۹۹۱؛ یا دزائوژیکائو[۲] از ۱۹۴۴ تا ۱۹۵۴) مرکز جمهوری خودمختار آلانیا[۳] (اوستیای شمالی[۴] سابق)، در فدراسیون روسیه، بر ساحل رود تِرِک[۵]، در کوه‌های قفقاز[۶]. جمعیت آن ۳۰۶هزار نفر است (۱۹۹۰). شهر مهم صنعتی است که سرب و روی، ماشین‌آلات، خودرو، شیشه، و پارچه تولید می‌کند. ولادی قفقاز در ۱۷۸۴ به‌منزلۀ قلعۀ مرزی تأسیس شد. در ۱۸۶۰ به شهر تبدیل و در ۱۸۶۳ مرکز ایالتی شد؛ این شهر همچنین مدت کوتاهی پایتخت جمهوری خودمختار اقوام کوهستانی[۷] (۱۹۲۱ـ۱۹۲۴) بود. نام شهر را در ۱۹۳۱ به افتخار گریگوری اوردژونیکیدزه[۸] تغییر دادند؛ او بلشویک‌ها[۹] را بر منطقۀ قفقاز[۱۰] تحمیل کرد. در هجوم آلمان به شوروی، در جنگ جهانی دوم، ولادی‌قفقاز شرقی‌ترین نقطه‌ای بود که نیرو‌های نازی به آن‌جا رسیدند (دسامبر ۱۹۴۲). بزرگراه نظامی در کوه‌های قفقاز از این شهر می‌گذرد و به تفلیس[۱۱]، پایتخت گرجستان[۱۲]، می‌رسد.