لنا اولین
لنا اولین (استکهلم 22 مارس 1955م - ) Lena Olin
(نام کامل: لنا ماریا یونا اولین[۱]) بازیگر سوئدی. پدر و مادرش بازیگر بودند، اما خودش در ابتدا علاقه‌ای به بازیگری نداشت. پدرش استیگ اولین[۲] بازیگر نقش‌های اصلی در سینمای سوئدِ دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰م، در تعدادی از فیلم‌های اینگمار برگمان جلوی دوربین رفته و خود نیز چند فیلم طی دهۀ ۱۹۵۰م، کارگردانی کرده است. لنا پس از پایان دورۀ دبیرستان مدتی در یک بیمارستان کار می‌کرد و آموزگار بود. به تشویق اینگمار برگمان فیلم ساز نامدار سوئدی و دوست خانوادگی‌شان وارد یک مدرسۀ تئاتر شد. خیلی زود به تئاتر سلطنتی دراماتیک[۳] در استکهلم راه پیدا کرد و مورد توجه قرار گرفت. از نیمۀ دوم دهۀ ۱۹۷۰م با ایفای نقش کوتاهی در فیلمی از برگمان (چهره به چهره[۴])، در فیلم‌های سوئدی بازی می‌کرد. به دنبال ایفای نقش در سبکی تحمل‌ناپذیر هستی[۵] (1988م)، در سطح بین‌المللی به شهرت رسید و به آمریکا رفت. برای دشمنان، یک داستان عاشقانه[۶] (1989م) نامزد دریافت اسکار بهترین بازیگر نقش دوم بود. همسر نخستش اوریان رامبری[۷] بازیگر است و همسر دومش لاسه هالستروم[۸] (از ۱۹۹۴م)، کارگردان.
اولین مثل گرتا گاربو و اینگرید برگمان محصول موفق و درخشان دیگری از سوئد بود که در هالیوودِ دهۀ ۱۹۸۰م محبوب شد. در واقع او با چهرۀ ملیح و مرموزش مناسب‌ترین انتخاب برای ایفای نقش زنِ هنرمندِ مستقل و اسرارآمیزِ نسخۀ سینمایی بار هستی (رمان معروف میلان کوندرا) بود؛ ضمن این که ویژگی‌های یک زن برگمانی را نیز دارا بود و به همین دلیل یک‌بار در فانی و الکساندر[۹] (1982م) و بار دیگر در نقش «آنا[۱۰]» در فیلم پس از تمرین[۱۱] (1984م) برگمان ظاهر شد. اوج کار اولین در ۱۹۸۹م با فیلم دشمنان، یک داستان عاشقانه بود. در این فیلم او توانست نقش «ماشا[۱۲]»، یکی از بازماندگان اردوگاه‌های مرگ نازی‌ها، را با قدرت هرچه تمام‌تر بازی کند. در ۱۹۹۰م در هاوانا[۱۳] کنار رابرت ردفورد بازی کرد. اما فیلم چندان موفق نبود. در ۱۹۹۴م، یکی از بهترین شهرآشوب‌های تاریخ سینما را کنار گری اولدمن در نوآرِ مدرنِ از رومئو خون می‌رود[۱۴] به تصویر کشید. خشونت و بی‌رحمی، ملاحت و اغواگری و شیطان‌صفتی اولین در این فیلم از مثال‌زدنی‌ترین نمونه‌های دهۀ ۱۹۹۰م به شمار می‌رود.