ویولنسل
ویولُن‌سِل (cello)
عضو باس خانوادۀ ویولن و بم‌ترین عضو کوارتت زهی[۱]. چهار سیم آن با نت‌های دو۲، سل۲، رِ۳، و لا۴ کوک می‌شوند. در قرن‌های ۱۷ و ۱۸ شکلی از این ساز با پنج سیم ساخته شد که سیم پنجم آن می۴ کوک می‌شد. قابلیت تک‌نوازی آن را یوهان سباستیان باخ[۲] کشف کرد، و برنامۀ اجرایی کنسرتوهای آن از هایدن[۳] (که در کوآرتت‌های زهی خود نقش اصلی را هم به ویولنسل می‌داد) و بوکِّرینی[۴] تا دوورژاک[۵]، اِلگار[۶]، بریتن[۷]، لیگِتی[۸]، و لوکاس فوس[۹] را دربرمی‌گیرد. قطعۀ باخیاناس برازیلِیراس۱[۱۰] اثر ویلا ـ لوبوس[۱۱] برای هشت ویولنسل، و قطعۀ طرح کلّی پیام[۱۲] اثر بولِز[۱۳] (۱۹۷۷م) برای هفت ویولنسل ساخته شده است.