باخ، یوهان سباستیان (۱۶۸۵ـ۱۷۵۰)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
یوهان سباستیان باخ
Johann Sebastian Bach
زادروز آیزناخ ۱۶۸۵م
درگذشت ۱۷۵۰م
ملیت آلـمانی
شغل و تخصص اصلی آهنـگ ساز
سبک پولی‌فونیک‌ باروک
آثار شش کنسرتوهای براندنبورگ  (۱۷۲۱)، کانتات های مشهورش: مسیح در بند مرگ بود، بگریید، شکوه کنید، پریشان شوید، بترسید و اندوهم فراوان بود
گروه مقاله موسیقی
خویشاوندان سرشناس ماریا باربارا باخ (همسر اول) ،آنا ماگدالنا وولکنس (همسر دومش )، ویلهلم فریدمان و کارل فیلیپ امانویل (پسرها)

باخ، یوهان سباستیان (۱۶۸۵ـ۱۷۵۰)(Bach, Johann Sebastian)

باخ، يوهان سباستيان

آهنگ‌ساز آلمانی‌. استاد کنترپوآن[۱]، که‌ موسیقی‌اش‌ تجلّی تمام‌عیار سبک‌ پولی‌فونیک‌ باروک[۲] است. آثار ارکستری‌ او عبارت‌اند از شش کنسرتوهای‌ براندنبورگ‌[۳] (۱۷۲۱م)، کنسرتوهای‌ دیگر برای‌ ساز کلاویه‌دار و ویولن‌، چهار سوییت‌ ارکستری‌، سونات‌هایی‌ برای‌ سازهای‌ گوناگون‌، سه‌ پارتیتا و سه‌ سونات‌ برای‌ ویولن و شش سوییت‌ ویولن‌سل‌ بدون‌ همراهی‌‌. موسیقی‌ باخ‌ برای‌ سازهای‌ کلاویه‌دار، کلاویه‌ و ارگ‌، فوگ‌ها‌، و موسیقی‌ کُرال او‌ همگی‌ از اهمیت‌ یکسانی‌ برخوردارند؛ او موسیقی‌ مجلسی[۴] و ترانه‌ تصنیف ‌کرد‌، و لید[۵] نیز می‌ساخت. مناصبی در دربار‌ وایمار[۶] و آنهالت‌ کوتِن‌[۷] داشت، و از ۱۷۲۳م تا پایان‌ عمر نیز سرپرست‌ موسیقی‌ مدرسۀ‌ کُر سن‌ توماس[۸] در لایپزیگ[۹] بود. باخ دوبار ازدواج‌ کرد و بیش‌ از بیست فرزند داشت‌ (که‌ تعدادی‌ از آنان در کودکی‌ مردند). همسر دومش‌، آنا ماگدالنا وولکِنس[۱۰]، خوانندۀ‌ سوپرانو بود؛ و هنگامی‌که‌ باخ‌ بینایی‌ خود را از دست‌ داد، برایش‌ کار می‌کرد. هرچند معاصران‌ باخ‌ همواره‌ قدر او را نمی‌شناختند،‌ یوهان نیکلاوس فورکِل[۱۱] (۱۷۴۹ـ۱۸۱۸م)، نخستین‌ زندگی‌نامه‌نویس‌ مهمش‌، در کتاب دربارۀ زندگی، هنر، و آثار هنری‌ یوهان‌ سباستیان باخ[۱۲] (۱۸۰۲م) جایگاه او را در دنیای موسیقی چنین توصیف کرد: «او رودخانه‌ای‌ است که‌ تمامی‌ آهنگ‌سازان‌ دیگر از آن منشعب می‌شوند.» باخ‌ در آیزناخ[۱۳]، در خانواده‌ای‌ از موسیقی‌دانان‌ تراز اول، به‌دنیا آمد. پس‌ از مرگ‌ پدرش‌ در ۱۶۹۵م به‌ اُردروف[۱۴] رفت‌ و زیرنظر برادرش‌ یوهان‌ کریستوف[۱۵] به‌تحصیل‌ پرداخت‌. در ۱۵‌سالگی‌ در لونبورگ[۱۶] خوانندۀ‌ کُر شد، و در ۱۹‌سالگی‌ به‌سمت‌ نوازندۀ‌ ویولن‌ به استخدام‌ ارکستر دربار دوک‌ وایمار درآمد، اما همان‌ سال‌ کارش‌ را ترک‌ کرد تا در آرنشتات[۱۷] ارگ‌ بنوازد. در ۱۷۰۵م سفری‌ به‌ لوبک[۱۸] کرد تا ارگ‌نوازی دیتریش‌ بوکسته‌هوده[۱۹] را بشنود. باخ‌ در ۱۷۰۷م در‌ میولهاوزن[۲۰] سکونت کرد، و در آن‌جا با دخترعموی‌ خود، ماریا باربارا باخ[۲۱]، ازدواج‌ کرد؛ ویلهلم‌ فریدمان[۲۲] و کارل‌ فیلیپ‌ اِمانوئل[۲۳]،‌ دو پسر از هفت فرزند این‌ زوج‌ بودند. یک‌ سال‌ بعد باخ‌ به‌ وایمار بازگشت‌ و ارگ‌نواز دربار شد، و نُه‌ سال‌ در آن‌ شهر ماند؛ طی‌ این‌ دوران‌ کانتات[۲۴]های‌ مشهوری‌ همچون‌ مسیح‌ در بند مرگ‌ بود[۲۵]؛ بگریید، شکوه‌ کنید، پریشان‌ شوید، بترسید[۲۶] و اندوهم‌ فراوان‌ بود[۲۷] را ساخت‌. در ۱۷۱۷م در سمت‌ رهبر موسیقی[۲۸] به ‌استخدام‌ دربار لئوپولد[۲۹]، شاهزادۀ‌ آنهالت‌ کوتِن‌، درآمد. در ۱۷۲۰م همسرش‌ را از دست‌ داد و در ۱۷۲۱م با آنا ماگدالنا ازدواج‌ کرد و پدر سیزده فرزند دیگر شد. باخ‌ در کوتِن‌ چندان‌ فرصتی‌ برای‌ ساختن‌ موسیقی‌ کلیسایی‌ نداشت‌ و در آن‌جا بیشتر آثار سازی‌ نوشت‌، ازجمله کنسرتوهای‌ براندنبورگ سوییت‌های‌ ارکستری[۳۰]، و آثاری‌ برای‌ تک‌نوازی‌ ویولن‌سل‌ و ویولن‌. در این‌ آثار، موسیقی سازی‌ گویی برای‌ نخستین‌بار از محافل خصوصی به مجامع عمومی راه یافت. در ۱۷۲۳م در کلیسای سن‌ توماس‌ لایپزیگ، به‌جای‌ کونائو[۳۱]، رهبر آواز شد و بدین وسیله دوباره‌ به‌ موسیقی‌ کلیسایی‌ بازگشت. تا پایان‌ عمر آن‌جا ماند و برخی‌ از بزرگ‌ترین‌ آثارش‌ را پدید آورد، ازجمله‌ مس‌ سی‌ مینور، پاسیون‌ قدیس متّی[۳۲]، و واریاسون‌های گُلدبرگ[۳۳]. در ۱۷۴۹م بینایی‌ خود را از دست‌ داد؛ در ۱۷۵۰م عمل‌ جراحی‌ ناموفقی‌ روی‌ چشمش‌ انجام شد، به‌طوری که ماه‌های‌ آخر عمر خود را در نابینایی‌ کامل‌ به‌سر برد. هرچند باخ‌ از زمرۀ دگرگون‌کنندگان شگرف فرم‌های موسیقی برشمرده نمی‌شود، با پلی‌فون‌های خلّاق و معنویت عمیق خود، به گونه‌ای استثنایی بر الگوهای موسیقایی عصر خویش تأثیر نهاد؛ تمامی‌ آثار او «به‌ شُکوه‌ اعظم پروردگار» تقدیم‌ شده‌اند.

 


  1. Counterpoint
  2. baroque polyphonic style
  3. Brandenburg Concertos
  4. chamber music
  5. lied
  6. Weimar
  7. Anhalt-Köthen
  8. St Thomas
  9. Leipzig
  10. Anna Magdalena Wülkens
  11. Johann Nikolaus Forkel
  12. Johann Sebastian Bach Leben, Kunst, and Kunstwerke
  13. Eisenach
  14. Ohrdruf
  15. Johann Christoph
  16. Lüneburg
  17. Arnstadt
  18. Lübeck
  19. Dietrich Buxtehude
  20. Mühlhausen
  21. Maria Barbara Bach
  22. Wilhelm Friedemann
  23. Carl Philip Emanuel
  24. cantat
  25. Christ Lag in Todesbanden
  26. Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen
  27. Ich hatte viel Bekümmernis
  28. composer
  29. Leopold
  30. Orchestral Suites
  31. Kühnau
  32. St Matthew Passion
  33. Goldberg Variations