آدناویر، کنراد (۱۸۷۶ـ۱۹۶۷)
آدِناوئِر، کُنراد (۱۸۷۶ـ۱۹۶۷م)(Adenauer, Konrad)
| کنراد آدناویر Konrad Adenauer | |
|---|---|
| زادروز |
کلن ۱۸۷۶م |
| درگذشت | ۱۹۶۷م |
| ملیت | آلمانی |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
سیاستمدار دموکرات مسیحی آلمان و صدراعظم آلمان غربی[۱] (۱۹۴۹ـ۱۹۶۳م). پس از جنگ جهانی دوم با همکاری شارل دوگل[۲]، رئیس‌جمهور فرانسه میان آلمان و فرانسه آشتی برقرار کرد و از هرگونه اقدامی برای تقویت بلوک غرب در اروپا به‌شدت حمایت کرد. از ۱۹۱۷م شهردار زادگاه خود، کلن[۳]، بود تا این‌که در ۱۹۳۳م به‌سبب مخالفت با حکومت نازی به دستور هیتلر زندانی شد. او پس از جنگ، رهبر اتحادیۀ دموکرات مسیحی (سی دی یو)[۴] شد و ضمن تصدی وزارت امورخارجه به مقام صدراعظمی رسید. در ۱۹۵۳م مجدداً به صدراعظمی انتخاب شد و تا ۱۹۵۵م وزیر امورخارجه باقی ماند. دیدار او از مسکو در ۱۹۵۵م به برقراری روابط سیاسی میان آلمان غربی و شوروی منجر شد و هزاران زندانی آلمانی که هنوز در شوروی نگهداری می‌شدند به کشور خود بازگشتند. او پشتیبان پروپا قرص مشارکت آلمان غربی در دفاع از اروپای غربی بود. درنتیجه، کشورش به ناتو[۵] (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) و اتحادیۀ غرب پیوست. آدناوئر از ۱۹۵۸م کوشید تا کشورش را به قدرت حاکم در جامعۀ اقتصادی اروپا[۶] تبدیل کند. آدناوئر پس از بازگشت دوگل به قدرت در فرانسه تلاش کرد تا به کمک او روابط نزدیک‌تری میان دو کشور برقرار کند و این تلاش‌ها در ژانویۀ ۱۹۶۳م به امضای پیمان آشتی در پاریس منجر شد. در اکتبر ۱۹۶۲ پنج نفر از اعضای شورای سردبیری هفته‌نامۀ خبر یاشپیگل درپی اتهامات دولت آدناوئر در حملۀ پلیس فدرال دستگیر و به چاپ اطلاعات سِرّی نظامی متهم شدند. اقدام دولت علیه این روزنامه با قانون شکنی‌های بسیار همراه بود و در ماه بعد به استعفای پنج تن از هیئت وزرا منجر شد. در برخی محافل از آدناوئر به سبب پذیرش این مسئله که آلمان شریک کوچک‌تر فرانسه در اروپا شود، انتقاد کردند. اقتدارگرایی آدناوئر در مسائل داخلی، و نیز حوادثی چون قضیۀ هفته‌نامۀ اشپیگل، و کلاً روابط سردش با ویلی برانت[۷]، شهردار برلین غربی، وجهۀ او و حزبش را لکه‌دار کرد. آدناوئر در اکتبر ۱۹۶۳م از مقام صدراعظمی کناره‌گیری کرد و لودویگ ارهارد[۸] جانشین او شد، اما تا ۱۹۶۶ رهبری اتحادیۀ دموکرات مسیحی را کماکان به‌عهده داشت.