اراتستن (ح ۲۷۶پ م ـ ح ۱۹۴پ م)
اِراتُسْتِن (ح ۲۷۶پ‌م ـ ح ۱۹۴پ‌م)(Eratosthenes)
| اراتستن Eratosthenes | |
|---|---|
| زادروز |
ح ۲۷۶پ م |
| درگذشت | ح ۱۹۴پ م |
| ملیت | یونانی |
| شغل و تخصص اصلی | جغرافی دان |
| شغل و تخصص های دیگر | ریاضی دان |
| آثار | کمدی قدیمی |
| گروه مقاله | جغرافیای عمومی |
جغرافی‌دان و ریاضی‌دان یونانی. نخستین نقشۀ جهان باستان را تهیه کرد و در آن، خطوط طول و عرض جغرافیایی را نشان داد. همچنین، محیط کرۀ زمین را (به‌شيوه‌اي که در تصوير آمده) با خطای دَه درصد محاسبه کرد. دستاوردهای ریاضی او شامل روشی برای تضعیف مکعب[۱] و روشی برای یافتن اعداد اول[۲] بود (← عدد_اول؛ غربال_اراتستن). هیچ‌یک از آثارش کامل به‌جا نمانده است. مهم‌ترین اثر به‌جامانده از او دربارۀ جغرافیاست. او واژۀ جغرافیا را در اصل برای عنوان اثری سه‌‌جلدی دربارۀ زمین، تا جایی‌که آن را می‌شناخت، و برای اندازه‌گیری آن وضع کرد. اراتستن در کورِنه[۳]، شهات[۴] فعلی در لیبی، زاده شد و در آتن درس خواند. در ۳۰سالگی، به دعوت بطلیموس‌سوم[۵] ملقب به نیکوکار[۶]، فرمانروای مصر، به اسکندریه رفت تا تعلیم پسر او را به‌‌عهده گیرد. در کتابخانۀ دانشگاه اسکندریه نیز به‌‌کار پرداخت و در ۲۴۰پ‌م، سرکتابدار آن‌جا شد. او زمین را به پنج منطقه تقسیم کرد: دو منطقۀ یخبندان در حوالی دو قطب، دو منطقۀ معتدل، و یک منطقۀ حاره مرکب از دو ناحیه، از استوا تا هر یک از دو مدار. اراتستن در دو اثر، با عناوین وقایع‌نگاری[۷] و قهرمانان المپیک[۸]، بسیاری از تاریخ‌هایی را ذکر کرد که مورد قبول مورخان بعدی قرار گرفت، از آن جمله است تاریخ سقوط تروآ[۹]. همچنین، سلسله آثاری در نقد ادبی با عنوان کمدی قدیمی[۱۰] نوشته است.