اسفندیار قره باغی
اسفندیار قرهباغى (تبریز 1 بهمن 1320ش- تبریز 17 آذر 1401ش)
| اسفندیار قره‌باغی | |
|---|---|
| زادروز |
تبریز 1 بهمن 1320ش |
| درگذشت | تبریز 17 آذر 1401ش |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | هنرستان موسیقى تبریز |
| شغل و تخصص اصلی | خواننده‌ی آواز کلاسیک |
| سبک | آواز کلاسیک |
| آثار | سمفونی ارس و سمفونی خلیج فارس |
| گروه مقاله | موسیقی |
| جوایز و افتخارات | مدرک درجه‌ی یک هنری (معادل دکترا) از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
خواننده و مدرس ایرانی آواز کلاسیک (اپرا). پدرش، قلی خان سالار (مشهور به ساری قلی خان)، از طنزپردازان معروف تبریز بوده است. اسفندیار از کودکی به یادگیری موسیقی و آواز پرداخت. از 16 سالگی در هنرستان موسیقى تبریز به تحصیل آواز کلاسیک و ترومپت پرداخت و در سال 1342 از این هنرستان فارغالتحصیل شد. بعد از این دوره براى آموزش موسیقى به کرمانشاه رفت و از سال 1347 در گروه اپراى تهران، تک‌خوانِ باس اپرا بود. او تا زمان انقلاب اسلامی، کارشناس موسیقى وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و هنر در دانشسراى هنر، هنرستان موسیقى ملى و هنرستان باله بوده. از دیگر فعالیت‌های وی می‌توان به تدریس موسیقى و آواز کلاسیک در هنرستانها و دانشسراى هنر (حدود 25 سال)، رهبری گروه کر دانشگاه تهران (تا قبل از انقلاب) و سرپرستی گروههاى کر مدارس تهران اشاره کرد.
قرهباغى از سال 1346 همکارى خود را با تالار رودکى در قسمت اپرا و در سال 1347 به عنوان آسیستان گروه کر رادیو (به سرپرستى ایرج گلسرخى) آغاز کرد و ادامه داد. او در سال 1358 از مشاغل دولتی بازنشسته شد، ولى از سال 1362 دوباره با سمت‌هایی چون مدیریت امور ادارى، مسئول هماهنگى موسیقى رادیو و تلویزیون، رهبر گروه کر، سرپرست موسیقى و ارکستر آذربایجانى و مسئول ضبط قطعات در استودیوها به کار پرداخت. قره‌باغی طی سال 1365 رهبر گروه کر تالار وحدت بوده است. او طی دوران جنگ تحمیلی، حدود 700 سرود (به صورت تک‌خوانی و اپرای گروهی) اجرا کرده است. از افتخارات او می‌توان به دریافت مدرک درجه‌ی یک هنری (معادل دکترا) از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد.
قره‌باغی جز آواز، ترومپت را به صورت حرفه‌ای می‌نوارد و با نواختن سازهای پیانو و ویولن نیز آشنایی دارد. او طی دهه‌های اخیر، جز آواز کلاسیک، این سازها را نیز تدریس کرده است. از فعالیت‌های اجرایی مهم قره‌باغی به رهبری گروه کُر صدا و سیما و سمت‌هایی چون ریاست مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی، ریاست کمیته‌ی آواز کلاسیک خانه‌ی موسیقی، مسئول موسیقی رادیو و نایب رئیس کانون هنرمندان ایران می‌توان اشاره کرد. اولین اجرای رادیویی او در سال ۱۳۵۰ سرود ای ایران بود که با همکاری ارکستر بزرگ رادیو تلویزیون ملی ایران (با رهبری فرهاد فخرالدینی) اجرا شد. او در سال‌های اخیر قطعاتی حماسی را با عنوان‌های سمفونی ارس و سمفونی خلیج فارس آهنگ‌سازی کرده و خوانده است.
معروف‌ترین سرود قره‌باغی، آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ توست که آهنگش را احمدعلی راغب ساخته است.
قره‌باغی پس از گذراندن یک دورۀ بیماری سرطان درگذشت.