امین السلطان، علی اصغرخان (تهران ۱۲۸۰ـ ۱۳۲۵ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اَمین‌السّلطان‌، علی‌اصغرخان‌ (تهران ۱۲۸۰ـ ۱۳۲۵ق)

علی اصغرخان امین السلطان
زادروز تهران ۱۲۸۰ق
درگذشت ۱۳۲۵ق
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
لقب اتابک
گروه مقاله تاریخ ایران
خویشاوندان سرشناس محمدابراهیم خان امین السلطان (پدر)
علی‌اصغرخان‌ امین‌السلطان‌
علی‌اصغرخان‌ امین‌السلطان‌

(ملقب‌ به‌ «اتابک»‌) صدراعظم‌ دورۀ‌ قاجار.‌ فرزند محمدابراهیم‌‌خان‌ امین‌السلطان‌ بود و در ۱۵سالگی‌ به خدمت‌ دولت وارد و به‌ القاب‌ «صاحب‌ جمع»‌ (۱۲۹۰ق)، «امین‌الملک»‌ (۱۲۹۹ق) و «امین‌السُّلطان»‌ (۱۳۰۰ق) ملقب‌ شد. پس‌ از فوت‌ پدر همۀ‌ مناصب‌ و مشاغل‌ را گرفت‌ و در ۱۳۰۵ق عنوان‌ «وزیر اعظم‌» و در ۱۳۱۰ق عنوان‌ «صدراعظم‌» گرفت‌. انعقاد قرارداد انحصاری دخانیات‌ (رژی‌) و لغو این قرارداد، تحت‌ فشار علما و مردم‌ در صدارت‌ او روی‌ داد. پس‌ از قتل‌ ناصرالدین‌ شاه، خبر‌ فوت‌ او را تا مطلع‌کردن‌ ولیعهد پنهان‌ کرد. در ۱۳۱۴ق از صدارت‌ عزل‌ و به‌ قم‌ تبعید شد. در ۱۳۱۶ق بار دیگر به‌ صدارت‌ رسید و دو سال‌ بعد ملقّب‌ به‌ «اتابک‌» شد. در ۱۳۲۱ق به‌ اجبار از صدارت‌ استعفا کرد و با اجازۀ‌ مظفرالدین‌ شاه‌ از ایران‌ خارج‌ شد و به‌ سفر دور دنیا رفت‌ و سرانجام‌ در سوئیس‌ اقامت‌ گزید. در سلطنت محمدعلی‌ شاه قاجار برای‌ صدراعظمی‌ به‌ ایران‌ احضار شد و در ربیع‌الاوّل‌ ۱۳۲۵ق به‌ ایران‌ بازگشت‌. در رجب‌ همان‌ سال‌ نیز پس‌ از قرائت‌ دست‌خط‌ شاه‌ در مجلس‌ مبنی‌بر تأیید مشروطه‌، ترور شد.