راوی دانای کل
راوی دانای کل
اصطلاحی در ادبیات بهویژه داستاننویسی که در آن ناقل یا راوی داستان در نقل ماجرا دیدگاه گسترده و امکانات نامحدودی دارد. او بیرون از صحنۀ داستان و در جایگاهی برتر از همه قرار میگیرد تا ـ به صیغۀ سوم شخص ـ واقعیتها را بازگوید، یا به تعبیر و تفسیر آنها بپردازد و حتی به ذهن شخصیتها راه یابد و افکار آنها را شرح دهد. اگر آگاهیهای راوی دربارۀ همهکس و همهچیز باشد، دانای کلِ نامحدود است و اگر دانستههایش محدود به نظرگاه یک شخصیت باشد، دانای کل محدود نامیده میشود. این نوع از روایت در داستان مدرن جای خود را به روایت عینی یا ذهنیِ محدود یک شخصیت داده است. رمانهای شاخصی چون باباگوریو یا برادران کارامازوف در جهان و سووشون و تنگسیر در ایران با استفاده از این زاویه دید نوشته شدهاند.