فهرست بازیگران مرد برنده سیمرغ بلورین
این مقاله شامل نام بازیگران مردی است که در دوره‌های مختلف جشنواره فیلم فجر به عنوان بهترین بازیگر نقش اول یا دوم (مکمل) جایزه دریافت کرده‌اند. طی 40 دوره برگزاری این جشنواره پرویز پرستویی با چهار سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول و سعید پورصمیمی با سه سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل رکورددارند. از لحاظ نامزدی نیز پرویز پرستویی در بخش اول با 12 مرتبه و سعید پورصمیمی با 5 مرتبه رکورددارند. همچنان که در فهرست زیر نیز درج شده است در دورۀ اول، جشنواره هیچ برگزیده‌ای در این هردو بخش نداشته و در دوره‌های سوم و سی و یکم هم در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، جشنواره برنده‌ای نداشته است. در بخش بهترین بازیگر نقش اول مرد پس از پرویز پرستویی، فرامرز قریبیان با سه سیمرغ و عزت‌الله انتظامی، خسرو شکیبایی، مهدی هاشمی، محسن تنابنده، بهرام رادان، امین حیایی و رضا عطاران هرکدام با دو سیمرغ بیش‌ترین موفقیت را داشته‌اند و در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل، پس از سعید پورصمیمی، بازیگرانی چون اکبر عبدی، شهاب حسینی، افشین هاشمی، فرهاد اصلانی، جمشید اسماعیل‌خانی، حامد بهداد و نوید محمدزاده هرکدام با سه سیمرغ موفق‌تر بوده‌اند. پرویز پرستویی تنها بازیگری است که تا به حال توانسته دو سال متوالی (دوره‌های بیست و سوم و بیست و چهارم) سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را برای بازی در فیلمهای بید مجنون و به نام پدر به دست بیاورد. از عجایب جشنوارۀ فیلم فجر این‌که به بازیگران بزرگی چون محمدعلی کشاورز، جعفر والی، پرویز پورحسینی و داوود رشیدی جایزه‌ای اعطا نشد، جمشید مشایخی جز سیمرغ بهترین بازیگر نقش اصلی دورۀ سوم دیگر جایزه‌ای از این جشنواره دریافت نکرد و در دورۀ سی و هفتم آن نیز جایزۀ بهترین بازیگر نقش دوم به علی نصیریان اعطا شد.
در این مقاله جز نام بازیگران، عناوین فیلمهای آنها نیز براساس دوره مرتب و درج شده است. در هر دوره اسم اول برندۀ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول و نام فیلم او و اسم دوم بهترین بازیگر نقش مکمل و عنوان فیلمش است.
برندگان (براساس دوره)
دورۀ اول: جایزه‌ای در بخش بازیگری اعطا نشد.
دورۀ دوم: حسین پرورش (نقطه‌ضعف)؛ پرویز پرستویی (دیار عاشقان)
دورۀ سوم: جمشید مشایخی (کمال‌الملک و گل‌های داوودی)؛ برگزیده‌ای نداشت.
دورۀ چهارم: هادی اسلامی (اتوبوس)؛ اسماعیل محمدی (تنورۀ دیو)
دورۀ پنجم: داریوش ارجمند (ناخدا خورشید)؛ سعید پورصمیمی (ناخدا خورشید)
دورۀ ششم: فرامرز قریبیان (ترن)؛ سعید پورصمیمی (تحفه‌ها)
دورۀ هفتم: عزت‌الله انتظامی (گراند سینما)؛ محمود جعفری (زرد قناری و شاخه‌های بید)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم نار و نی (جهانگیر الماسی)
دورۀ هشتم: خسرو شکیبایی (هامون)؛ اکبر عبدی (مادر)
دورۀ نهم: مهدی هاشمی (دو فیلم با یک بلیت)؛ سعید پورصمیمی (پردۀ آخر)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم سایۀ خیال: حسین پناهی
دورۀ دهم: فرامرز صدیقی (دادستان)؛ مجید مظفری (مسافران)
دورۀ یازدهم: فرامرز قریبیان (بندر مه‌آلود)؛ جهانبخش سلطانی (شرم)
دورۀ دوازدهم: عزت‌الله انتظامی (روز فرشته)؛ جعفر دهقان (حماسۀ مجنون)
دورۀ سیزدهم: خسرو شکیبایی (کیمیا)؛ علی مصفا (پری)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم خلع سلاح: محمدرضا داوودنژاد
دورۀ چهاردهم: محمد کاسبی (پدر)؛ حسین یاری (آخرین مرحله)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم لیلی با من است: پرویز پرستویی
دورۀ پانزدهم: ابوالفضل پورعرب (مردی شبیه باران)؛ امین تارخ (ماه و خورشید)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلمهای هتل کارتن و توفان شن: احمد نجفی
دورۀ شانزدهم: پرویز پرستویی (آژانس شیشه‌ای)؛ رضا کیانیان (آژانس شیشه‌ای)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم ابر و آفتای: امیر پایور
دورۀ هفدهم: محمدرضا فروتن (قرمز)؛ حسین محجوب (رنگ خدا)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم هیوا: جمشید هاشم‌پور
دورۀ هجدهم: فرامرز قریبیان (مرد بارانی)؛ حمید فرخ‌نژاد (عروس آتش)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم بلوغ: حسین یاری
دورۀ نوزدهم: حسین عابدینی (باران)؛ داریوش ارجمند (سگ‌کشی)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم مریم مقدس: پرویز پورحسینی
دورۀ بیستم: رضا کیانیان (خانه‌ای روی آب)؛ عزت‌الله انتظامی (خانه‌ای روی آب)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم خواب سفید: حمید جبلی
دورۀ بیست و یکم: حبیب رضایی (اینجا چراغی روشن است)؛ برگزیده‌ای نداشت.
دورۀ بیست و دوم: بهرام رادان (شمعی در باد)؛ کامبیز دیرباز (دوئل)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم او: رضا ناجی
دورۀ بیست و سوم: پرویز پرستویی (بید مجنون)؛ خسرو شکیبایی (سالاد فصل)
دورۀ بیست و چهارم: پرویز پرستویی (به نام پدر)؛ حمید لولایی (چند می‌گیری گریه کنی)
دورۀ بیست و پنجم: بهرام رادان (سنتوری)؛ افشین هاشمی (پابرهنه در بهشت)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم اتوبوس شب: خسرو شکیبایی
دورۀ بیست و ششم: امین حیایی (شب)؛ محسن تنابنده (استشهادی برای خدا)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم محیا: شهاب حسینی
دورۀ بیست و هفتم: شهاب حسینی (سوپر استار)؛ علیرضا خمسه (بیست)
دورۀ بیست و هشتم: محسن تنابنده (سنگ اول و هفت دقیقه تا پاییز)؛ مهدی فقیه (ملک سلیمان)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم لطفاً مزاحم نشوید: هدایت هاشمی
دورۀ بیست و نهم: مهدی هاشمی (آقا یوسف و آلزایمر)؛ حامد بهداد (جرم)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم آسمان محبوب: علی مصفا
دورۀ سی‌ام: فرهاد اصلانی (خرس و زندگی خصوصی)؛ اکبر عبدی (خوابم می‌آد)
دورۀ سی و یکم: حمید فرخ‌نژاد (استرداد)؛ رامبد جوان (گناهکاران)
دورۀ سی و دوم: رضا عطاران (طبقهٔ حساس)؛ بابک حمیدیان (چ و روز رستاخیز)
دورۀ سی و سوم: سعید آقاخانی (خداحافظی طولانی)؛ هومن سیدی (من دیه گو مارادونا هستم)
دورۀ سی و چهارم: پرویز پرستویی (بادیگارد)؛ نوید محمدزاده (ابد و یک روز)
دورۀ سی و پنجم: محسن تنابنده (فراری)؛ نوید محمدزاده (بدون تاریخ، بدون امضا)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلمهای تنگهٔ ابوقریب و عرق سرد (امیر جدیدی)
دورۀ سی و ششم: امین حیایی (شعله‌ور)؛ جمشید هاشم‌پور (دارکوب)
دورۀ سی و هفتم: هوتن شکیبا (شبی که ماه کامل شد)؛ علی نصیریان (مسخره‌باز)
دورۀ سی و هشتم: پیمان معادی (درخت گردو)؛ امیر آقایی (شنای پروانه)
دورۀ سی و نهم: رضا عطاران (روشن)؛ پوریا رحیمی‌سام (زالاوا)
دورۀ چهلم: امین حیایی (برف آخر)؛ نادر سلیمانی (ضد)