هارپسیکورد
هارپْسیکورد (harpsichord)
بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین ساز کلاویه‌دار قرن ۱۸، که در ارکسترها و تک‌نوازی به‌کار می‌رفت. سیم‌های این ساز با «جک»هایی زخمه می‌خورد که از چرم یا دُم پَر ساخته شده بودند، و معمولاً چند کلاویه داشت که آواهای مختلف و متنوعی عرضه می‌کردند. بااین‌حال آوای آن، برخلاف پیانو، با تغییر فشار دست نوازنده شدید و ضعیف نمی‌شد. احیای رپرتوآر هارپسیکورد در قرن ۲۰، بسیار مدیون واندا لاندوفسکا[۱] و رالف کرک‌پاتریک[۲] (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴) بود. در موسیقی کلاسیک ارکستری، مانند آثار هَندل[۳] یا هایدن[۴]، بخش هارپسیکورد یک بخش کنتینوئو است که طی آن روی باس شیفره بداهه‌پردازی می‌شود. هارپسیکوردها را باید منظم کوک کرد، و به‌همین‌سبب می‌توان کوک آن‌ها را متناسب با رپرتوآر انجام داد. از جمله سازندگان مشهور هارپسیکورد عبارت‌اند از کِرْکْمَن[۵] انگلیسی و خانوادۀ فلاماندی روکِرس[۶]. برای هارپسیکورد کنسرتی، رپرتوآر مدرنی به‌وجود آمد که کنسرتوهایی از الیوت کارتر[۷] (۱۹۶۱)، مانوئل دِ فایا[۸] (۱۹۲۶)، فرانک مارتین[۹] (۱۹۵۲)، بُهوسلاف مارتینو[۱۰] (۱۹۳۵)، و کُنتینوئوم[۱۱] برای تک‌نوازی هارپسیکورد اثر گئورگی لیگِتی[۱۲] (۱۹۶۸) در آن یافت می‌شود.