هوآرد گاردنر

هوارد گاردنر (1943- )(Howard Gardner)

هوارد گاردنر (2010)

(با نام کامل: هوارد اِرل گاردنر) روان‌شناس رشد و استاد تحقیقات شناخت و آموزش در دانشکده تحصیلات تکمیلی دانشگاه هاروارد. او در حال حاضر، مدیر ارشد پروژه صفر (زیرو) هاروارد است و از سال 1995، در پروژه گود (خوب) همکاری داشته است. گاردنر صدها مقالۀ تحقیقاتی و نیز 20 کتاب نوشته که به بیش از سی زبان ترجمه شده است. عمده شهرتش به علت نظریۀ هوش‌های چندگانه اش است. او در سال 2019 تدریس را رها کرد و به نوعی از آن بازنشسته شد.

در 11 ژوئیه 1943 در اسکرانتون، پنسیلوانیا در ایالات متحده متولد شد. پدر و مادرش از مهاجران آلمانی - یهودی بودند که پیش از جنگ جهانی دوم از آلمان گریخته و به امریکا رفتند. بنا به توصیف گاردنر از خودش، کودکی مشتاق به یادگیری و درس‌خوان بود و از نواختن پیانو نیز بسیار لذت می‌برد. هر چند که هیچ‌گاه پیانیست حرفه‌ای نشد، اما از 1958 تا 1969 به تدریس پیانو پرداخت. شاید به این علت که در خانه‌شان آموزش و تدریس اهمیت خاصی داشت. اگرچه والدینش امیدوار بودند که او در آکادمی فیلیپس آندوور در ماساچوست شرکت کند، اما خودش شرکت در مدرسه علوم دینی وایومینگ نزدیک زادگاهش در پنسیلوانیا را برگزید. او طالب و شیفتۀ یادگیری بود و در مدرسه عملکرد بسیار خوبی داشت. گاردنر در 1965 با مدرک لیسانس روابط اجتماعی از دانشگاه هاروارد فارغ‌التحصیل شد. او پس از اخذ مدرک کارشناسی ارشد در مدرسۀ اقتصاد لندن، و ضمن کار و همکاری با روان‌شناسان مشهوری همچون راجر براون، جروم برونر و نیز فیلسوف سرشناس نلسون گودمن، به تحصیل ادامه داد و موفق شد مدرک دکترای روان شناسی رشد خود را از دانشگاه هاروارد بگیرد.

نظریۀ هوش‌های چندگانۀ او، نظریه‌ای آموزشی است که طبق آن، دیدگاه‌های روان‌سنجی سنتی نسبت به هوش بسیار محدود و ضعیف‌اند. طبق نظریۀ هوش‌های چند گانه‌اش، انسان‌ها چندین روش متعدد و متفاوت برای پردازش اطلاعات دارند و این روش‌ها نسبتأ مستقل از یکدیگرند. نظریۀ او در نقد نظریۀ هوش معیار (استاندارد) است که بر ارتباط و وابستگی بین قابلیت‌ها و نیز اقدامات سنتی همچون تست‌های بهرۀ هوشی (آی کیو) تأکید می‌کند که عمدتاً فقط بر توانایی‌ها و قابلیت‌های زبانی، منطقی و فضایی تکیه و تأکید دارند. او نخستین بار در 1983 در کتابش با عنوان قاب‌های ذهنی: نظریۀ هوش چندگانه، شرح نظریه‌اش را آورده است. گاردنر معتقد است که همۀ افراد، انواع مختلفی از هوش را دارند. او 8 نوع هوش مختلف را معرفی کرده و احتمال داده که نوع نهم نیز با عنوان هوش طبیعت‌گرا وجود داشته باشد. او اعتقاد دارد که برای کسب تمام توانایی‌ها و استعدادهای یک فرد، نبایستی فقط به بررسی بهرۀ هوشی آن شخص پرداخت، بلکه باید انواع دیگر هوش‌های او همچون هوش موسیقایی، هوش درون فردی، هوش تصویری-فضایی، و هوش کلامی- زبانی شخص را نیز مدنظر قرار داد. منتقدان به نظریه‌اش، تعریف او را بسیار گسترده و کلی می‌دانند و این که نظریه‌اش، پژوهش‌های علمی پشتیبان را کم دارد. او هوش اخلاقی را نیز بعدها به آن اضافه کرد و تبدیل شد به هوش‌های ده‌گانه.

گاردنر 31 مدرک افتخاری از کالج‌ها و دانشگاه‌های مختلف جهان دریافت کرده که از آن جمله مؤسساتی است در بلغارستان، کانادا، شیلی، یونان، هنگ کنگ، ایرلند، ایتالیا، کره جنوبی و اسپانیا. او پس از جدا شدن از همسر اولش، با اِلن وینر ازدواج کرد که استاد روان‌شناسی در کالج بوستون است.

---