وزیری مقدم، محسن (تهران ۱۳۰۳ش)

محسن وزیری مقدم;
زادروز	تهران ۱۳۰۳ش;
درگذشت	رم 16 شهریور 1397ش
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، آکادمی هنرهای زیبای رم
شغل و تخصص اصلی	نقاش
شغل و تخصص های دیگر	مجسمه ساز
آثار	کتاب شیوه طراحی
گروه مقاله	نگارگری و مجسمه سازی ایران
جوایز و افتخارات	دریافت جایزه در دومین بی ینال تهران

محسن وزیری مقدم (تهران ۱۳۰۳ش- رم 16 شهریور 1397ش)

نقاش، مجسمه‌ساز و طراح ایرانی. به خاطر یادگیری خواندن و نوشتن در سنین پایین (نزد پدرش)، دوره‌ی دبستان را از ۵ سالگی آغاز کرد. در دوره‌ی دبستان به درس جغرافیا و ترسیم نقشه‌های جغرافی بسیار علاقه داشت. او سال‌های کودکی را در شهرهای بهبهان و اهواز گذراند. سال 1314 به همراه خانواده به تهران نقل مکان کرد، اما به زودی شهر تهران را به سوی ارومیه ترک کرد و در سن 16 سالگی در همین شهر برای اولین بار در زمینه‌ی نقاشی رنگ روغن دست به تجربه زد. وزیری مقدم به موسیقی نیز علاقه داشت و زمانی که در دانشکده‌ی هنرهای زیبا تحصیل می‌کرد (1322- 1327)، 2 سال به تمرین نوازندگی ویولن پرداخت. دوره‌ی دانشکده را به خاطر اختلافاتش با خانواده در شرایط نامساعد مالی و با پشت‌کار زیاد گذراند. او چندی هم در تماشاخانه‌ی تهران دکورهای صحنه را نقاشی می‌کرد. وزیری مقدم در دانشکده، تحت نظر استادانی مانند علی‌محمد حیدریان و مادام امین‌فر هنر نقاشی را فرا گرفت. سال‌های 1328 تا 1332 مصادف با آغاز جنبش نوگرایی در نقاشی ایران است و وزیری مقدم نیز مانند بسیاری از هم‌نسلان خود تحت تاثیر امپرسیونیست‌ها و ونگوگ قرار می‌گیرد. او منظره، تک‌چهره و صحنه‌های زندگی مردم را به روش‌های امپرسیونیستی، پست امپرسیونیستی و کوبیسم تابلو می‌کند. مجموعه‌ای از این نقاشی‌ها در سال 1331، در انجمن ایران و امریکا -به عنوان اولین نمایشگاه انفرادی‌اش- به نمایش درآمدند. در سال 1333 هم به اهتمام پرویز ناتل خانلری و با حمایت مجله‌ی سخن، آثار او در انجمن فرهنگی ایران و آلمان به نمایش گذاشته می‌شود. در مردادماه 1334 راهی ایتالیا و در آکادمی هنرهای زیبای رم مشغول فراگرفتن متدها و سبک‌های تازه‌ای می‌شود. اولین سال‌های حضورش در ایتالیا مقارن بود با اوج‌گیری جنبشی جدید در عرصه‌ی هنر انتزاعی که با عناوینی چون تاشیسم، هنر بی‌فرم و هنر دیگر شناخته می‌شود. تا سال ۱۳۴۲ در رم، به فعالیت هنری پرداخت. سال ۱۳۳۷ دانشنامه‌ی آکادمی هنرهای زیبای رم را دریافت کرد. وزیری مقدم پایان‌نامه‌ی تحصیلی خود را درباره‌ی موندریان و تأثیر او در هنر قرن بیستم به رشته‌ی تحریر درآورد. او در بیست و نهمین بی‌ینال جهانی ونیز در سال 1337 با اثری به نام شهر ایرانی شرکت کرد و نمایشگاه‌های بسیاری از آثارش در شهرهای اروپا و ایران برگزار شدند. از سال 1348 تا 1355 ریاست دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران را برعهده داشت و طی همین سال‌ها با بهره‌گیری از نقش‌برجسته‌های فلزی اقدام به ساختن مجسمه‌های چوبی کرد. کتاب‌های شیوه‌ی طراحی، راهنمای نقاشی، طراحی و چهارده گفتار درباره‌ی نقاشی، از جمله تالیفات این هنرمند هستند. بعضی کتاب‌های او تا سال‌های اخیر به عنوان کتاب‌های درسی هنرستان‌های هنر تدریس می‌شده‌اند. او همچنین از سال 1342 تا 1365 در هنرستان هنرهای زیبای پسران، دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران و دانشکده‌ی هنرهای تزئینی (دانشگاه هنر کنونی)، به تدریس هنر پرداخته است. در سال 1365، پس از ترک دانشگاه، به رم می‌رود. در آن‌جا دور تازه‌ای را در هنرش آغاز می‌کند. در برگشتش به ایران (در سال 1372)، آثار این دوره از هنرش در ایتالیا را در گالری برگ به نمایش می‌گذارد. وزیری مقدم در سه دوره‌ی بی‌ینال ونیز شرکت داشته. او همچنین موفق به دریافت لوح افتخار شخصیت اروپایی (2006) شده است. در سال 1383 نمایشگاهی از آثارش با عنوان مروری بر آثار محسن وزیری مقدم در موزه‌ی هنرهای معاصر برپا شد. از آخرین حضورهای وزیری مقدم می‌توان به نمایشگاه جمعی در برزیل (همزمان با جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل) و نمایشگاه شهود رنگ (تهران، گالری خاک- ۱۳۹۳) اشاره کرد. زندگی‌نامه‌ی او به همراه مرور و تحلیلی بر مجموعه‌ای از آثارش در کتاب: پ‍ی‍ش‍گ‍ام‍ان ه‍ن‍ر ن‍وگ‍رای ای‍ران: محسن وزیری مقدم، ب‍ه ک‍وش‍ش رویین_پاکباز و یعقوب امدادیان ب‍ا ه‍م‍ک‍اری ت‍وک‍ا م‍ل‍ک‍ی توسط موزه هنرهای معاصر تهران و مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی منتشر شده‌است. وزیری مقدم در مراحل مختلف هنرآفرینی‌اش، از آثار شنی تا فلزی و پلاستیکی و مجسمه‌های جنبان چوبی، همواره به مفهوم انتزاعی فضا، فرم، و حرکت تمرکز داشته است.

منابع: