پرش به محتوا

سرچهان، شهرستان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
شهرستان کنونی سرچهان متشکل است از 3 بخش، 6 دهستان (با حدود 60 روستای مسکونی) و 4 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های سرچهان و حسامی<ref>Hesami</ref>، و شهرهای کره‌ای<ref>Korehi</ref> و حسامی به مرکزیت شهر حسامی)، بخش توجردی<ref>Tujerdi</ref> (مشتمل بر دهستان‌های توجردی و مروشکان<ref>Marvashkan</ref>، به مرکزیت شهر توجردی)، و بخش باغ صفا<ref>Bagh Safa</ref> (مشتمل بر دهستان‌های باغ صفا و ارژنگ، به مرکزیت شهر باغ صفا). آبادی‌های کره‌ای، حسامی، توجردی و باغ صفا به ترتیب در سال‌های 1382، 1389، 1401 و 1402ش به شهر ارتقاء یافته‌اند. براساس جمعیت بخش سرجهان در سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت شهرستان سرجهان 23,129نفر بوده، که از این مقدار حدود 70درصد روستانشینان و عشایر و بیش از 30درصد شهرنشین بوده‌اند. شهرستان سرجهان در مناطقی از شرق شمالی و شمال با [[بوانات، شهرستان|شهرستان بوانات]]، در شمال غربی با شهرستان [[خرم بید|خرم‌بید]]، در غرب با شهرستان‌های [[پاسارگاد، شهرستان|پاسارگاد]] و [[ارسنجان، شهرستان|ارسنجان]]، در جنوب با [[بختگان، شهرستان|شهرستان بختگان]] و در شرق جنوبی با [[یزد، استان|استان یزد]] (شهرستان‌های مروست و [[خاتم، شهرستان|خاتم]]) محدود شده است.
شهرستان کنونی سرچهان متشکل است از 3 بخش، 6 دهستان (با حدود 60 روستای مسکونی) و 4 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های سرچهان و حسامی<ref>Hesami</ref>، و شهرهای کره‌ای<ref>Korehi</ref> و حسامی به مرکزیت شهر حسامی)، بخش توجردی<ref>Tujerdi</ref> (مشتمل بر دهستان‌های توجردی و مروشکان<ref>Marvashkan</ref>، به مرکزیت شهر توجردی)، و بخش باغ صفا<ref>Bagh Safa</ref> (مشتمل بر دهستان‌های باغ صفا و ارژنگ، به مرکزیت شهر باغ صفا). آبادی‌های کره‌ای، حسامی، توجردی و باغ صفا به ترتیب در سال‌های 1382، 1389، 1401 و 1402ش به شهر ارتقاء یافته‌اند. براساس جمعیت بخش سرجهان در سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت شهرستان سرجهان 23,129نفر بوده، که از این مقدار حدود 70درصد روستانشینان و عشایر و بیش از 30درصد شهرنشین بوده‌اند. شهرستان سرجهان در مناطقی از شرق شمالی و شمال با [[بوانات، شهرستان|شهرستان بوانات]]، در شمال غربی با شهرستان [[خرم بید|خرم‌بید]]، در غرب با شهرستان‌های [[پاسارگاد، شهرستان|پاسارگاد]] و [[ارسنجان، شهرستان|ارسنجان]]، در جنوب با [[بختگان، شهرستان|شهرستان بختگان]] و در شرق جنوبی با [[یزد، استان|استان یزد]] (شهرستان‌های مروست و [[خاتم، شهرستان|خاتم]]) محدود شده است.


شهرستان سرجهان با حدود 2100کیلومترمربع وسعت و ارتفاع ۲,۱۱۵متر (در مرکز آن)، در سرزمینی جلگه‌ای در دامنه‌های شرقی کوهستان زاگرس جنوبی واقع شده است. آب و هوای شهرستان معتدل مایل به سرد و از لحاظ بارندگی جزو مناطق نیمه‌خشک و خشک است. وجود دو کوهستان در شمال و جنوب سرچهان، دشت سرجهان را محصور كرده و قسمتی از این كوه‌ها به‌ویژه در قسمت جنوبی پوشیده از جنگل‌ها و مراتع است. کوهستان شمالی، با جهت غربی - شرقی، حوزۀ آبریز این شهرستان را از بوانات جدا کرده و بیشتر چشمه‌سارهای سرچهان از آنها سرچشمه می‌گیرند. مهم‌ترین ارتفاعات این کوهستان کوه‌های ارژنک، آقاحسینی، دره‌ بید، شترکش، شیربها، بید ملا، اهل کوه، شاه زندان، دره سیاه و چاه سنجد هستند. کوهستان جنوبی، با جهت غربی - شرقی حوزۀ آبریز این شهرستان را از ارسنجان و بختگان جدا می‌کند. مهم‌ترین ارتفاعات این کوهستان کوه‌های ریزال، شاه غیب، کوه سیاه، کوه سفید، کوه خم، کوه ول، روشن کوه، دره خرسی، برسفید، محمد حنفیه، حشنه و نگینویه هستند. این شهرستان دارای دو حوزۀ آبخیز شرقی (به سمت کویر هرات، مروست) و غربی (به سمت ارسنجان) است. مردم سرچهان شیعۀ دوازده‌امامی و شامل اکثریت فارس‌زبانان (گویش محلی) و اقلیت ترک و عربند. شغل اکثر این مردم کشاورزی و دامداری و مهم‌ترین محصولات كشاورزی و باغی آنها عبارتند از گندم، جو، نخود، عدس، لوبیا، سیب‌زمینی، آفتابگردان، ذرت، دانه‌های روغنی، چغندرقند، انگور، گردو و بادام. به دلیل این‌که بخش قابل توجهی از جمعیت شهرستان را عشایر کوچ‌رو تشکیل می‌دهد، سرجهان یکی از قطب‌های دامداری و تأمین محصولات دامی در استان فارس است. فرش، گلیم، چنته و گبه از مهم‌ترین صنایع دستی این شهرستانند. آب مورد نیاز بخش کشاورزی سرجهان از طریق قنات، چشمه و چاه‌های پرشمار تأمین می‌شود.
شهرستان سرجهان با حدود 2,100کیلومترمربع وسعت و ارتفاع ۲,۱۱۵متر (در مرکز آن)، در سرزمینی جلگه‌ای در دامنه‌های شرقی [[زاگرس، کوهستان|کوهستان زاگرس]] جنوبی واقع شده است. آب و هوای شهرستان معتدل مایل به سرد و از لحاظ بارندگی جزو مناطق خشک است. وجود دو کوهستان در شمال و جنوب سرچهان، دشت سرجهان را محصور كرده و قسمتی از این كوه‌ها به‌ویژه در قسمت جنوبی پوشیده از جنگل‌ها و مراتع است. کوهستان شمالی، با جهت غربی - شرقی، حوزۀ آبریز این شهرستان را از بوانات جدا کرده و بیشتر چشمه‌سارهای سرچهان از آنها سرچشمه می‌گیرند. مهم‌ترین ارتفاعات این کوهستان کوه‌های ارژنک، آقاحسینی، دره‌ بید، شترکش، شیربها، بید ملا، اهل‌کوه، شاه زندان، دره سیاه و چاه سنجد هستند. کوهستان جنوبی، با جهت غربی - شرقی حوزۀ آبریز این شهرستان را از ارسنجان و بختگان جدا می‌کند. مهم‌ترین ارتفاعات این کوهستان کوه‌های ریزال، شاه غیب، کوه سیاه، کوه سفید، کوه خم، کوه ول، روشن کوه، دره خرسی، برسفید، محمد حنفیه، حشنه و نگینویه هستند. این شهرستان دارای دو حوزۀ آبخیز شرقی (به سمت کویر هرات، مروست) و غربی (به سمت ارسنجان) است. مردم سرچهان شیعۀ دوازده‌امامی و شامل اکثریت فارس‌زبانان (گویش محلی) و اقلیت ترک و عربند. شغل اکثر این مردم کشاورزی و دامداری و مهم‌ترین محصولات كشاورزی و باغی آنها گندم، جو، نخود، عدس، لوبیا، سیب‌زمینی، آفتابگردان، ذرت، دانه‌های روغنی، چغندرقند، انگور، گردو و بادام است. به دلیل این‌که بخش قابل توجهی از جمعیت شهرستان را عشایر کوچ‌رو تشکیل می‌دهد، سرجهان یکی از قطب‌های دامداری و تأمین محصولات دامی در استان فارس است. فرش، گلیم، چنته و گبه از مهم‌ترین صنایع دستی این شهرستانند. آب مورد نیاز بخش کشاورزی سرجهان از طریق قنات، چشمه و چاه‌های پرشمار تأمین می‌شود.
 
علاوه بر آثار و محوطه‌های تاریخی و باستانی چندهزارساله، از آثار متأخرتر این شهرستان به گورستان قنات ابراهیم مربوط به دوره‌های [[صفویه|صفوی]] و [[قاجاریه، سلسله|قاجار]] (در بخش باغ صفا، دهستان جشنی، روستای قنات ابراهیم) و بنای آرامگاه امامزاده ابوالقاسم سرچهان مربوط به دورۀ صفوی و پس از آن (در روستای شاهزاده ابوالقاسم، در بخش سرچهان) می‌توان اشاره کرد.  
----
----


سرویراستار، ویراستار
۵۵٬۴۲۳

ویرایش