تربت جام، شهر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران | {{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران | ||
| نام فارسی = | | نام فارسی = | ||
|نام لاتین = | |نام لاتین =Torbat-e Jam | ||
| نام قدیمی = | | نام قدیمی = | ||
| نام دیگر = | | نام دیگر = | ||
| استان = خراسان رضوی | | استان = خراسان رضوی | ||
| شهرستان = تربت جام | | شهرستان = تربت جام | ||
| بخش = | | بخش =مرکزی | ||
| موقعیت = ۸۸۶کیلومتری شرق تهران و ۱۴۶کیلومتری جنوب شرقی مشهد، سر راه مشهد به تایباد و سرخس به تایباد و باخرز | | موقعیت = ۸۸۶کیلومتری شرق تهران و ۱۴۶کیلومتری جنوب شرقی مشهد، سر راه مشهد به تایباد و سرخس به تایباد و باخرز | ||
| جمعیت = | | جمعیت = 100,449نفر (1395ش) | ||
| نوع اقلیم = معتدل و خشک | | نوع اقلیم = معتدل و خشک | ||
| ارتفاع از سطح دریا = | | ارتفاع از سطح دریا = ۹۱۰متر | ||
| تولیدات و صنایع مهم = | | تولیدات و صنایع مهم = | ||
| برخی بناهای مهم = مقبرۀ شیخ احمد جام | | برخی بناهای مهم = مقبرۀ شیخ احمد جام | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
شهری در شرق استان [[خراسان رضوی، استان|خراسان رضوی]] و مرکز اداری [[تربت جام، شهرستان|شهرستان تربت جام]]. در دشتی کنار [[جامرود، رودخانه|جامرود]] به فاصلۀ ۸۸۶کیلومتری شرق [[تهران، شهر|تهران]] و ۱۴۶کیلومتری جنوب شرقی [[مشهد، شهر|مشهد]]، سر راه مشهد به [[تایباد، شهر|تایباد]] و [[سرخس، شهر|سرخس]] به تایباد و [[باخرز، شهر|باخرز]] قرار دارد و ارتفاع آن ۹۱۰متر است. اقلیم این شهر که در مرز [[افغانستان]] قرار دارد، معتدل و خشک و جمعیت آن 100,449نفر است (1395ش). مردم این شهر ترکیبی از پیروان سنی حنفی و شیعۀ دوازده‌امامی‌اند و به زبان فارسی (گویش تربتی) سخن می‌گویند. | شهری در شرق استان [[خراسان رضوی، استان|خراسان رضوی]] و مرکز اداری [[تربت جام، شهرستان|شهرستان تربت جام]]. در دشتی کنار [[جامرود، رودخانه|جامرود]] به فاصلۀ ۸۸۶کیلومتری شرق [[تهران، شهر|تهران]] و ۱۴۶کیلومتری جنوب شرقی [[مشهد، شهر|مشهد]]، سر راه مشهد به [[تایباد، شهر|تایباد]] و [[سرخس، شهر|سرخس]] به تایباد و [[باخرز، شهر|باخرز]] قرار دارد و ارتفاع آن ۹۱۰متر است. اقلیم این شهر که در مرز [[افغانستان]] قرار دارد، معتدل و خشک و جمعیت آن 100,449نفر است (1395ش). مردم این شهر ترکیبی از پیروان سنی حنفی و شیعۀ دوازده‌امامی‌اند و به زبان فارسی (گویش تربتی) سخن می‌گویند. | ||
شهر تربت جام که از مقبرۀ شیخ احمد جام نام گرفته است، در سده‌های اولیۀ اسلامی در حوالی شهر قدیمی پوزگان یا بوزجان ساخته شده و از ۵۴۳ش رو به توسعه و ترقی نهاده است. نام آن در منابع سده‌های اسلامی به صورت جام و معرب آن، زام، ذکر شده است. در این دوره تا سده‌های میانی، جام ابتدا قصبه و بعد دهستانی در خراسان بود و به‌تدریج از اواسط سدۀ 6ق با گسترش و رونق آن به ولایتی با آبادی‌های پرشمار تبدیل شد. ظاهراً تا قرن 9ق بوزجان، مرکز ولایت جام بوده و تربت جام از روستاهای آن به‌شمار می‌آمده است. از قرن دهم به بعد، تربت جام به عنوان شهر و مرکز ولایت جام ذکر شده است. قوم [[مغول|مغول]] در سدۀ 7ق و در سده‌های 10 تا 12ق [[ازبک|ازبک]]<nowiki/>ها و [[افغان|افغان]]<nowiki/>ها بارها به آن حمله کرده و آسیب‌های فراوان به آن رساندند. با این‌حال در بسیاری از یورش‌ها نیز (از جمله در حملۀ [[تیمور گورکان]]) به دلیل مزار شیح احمد جام و حضور صوفیه از خرابی‌ها برکنار ماند. | شهر تربت جام که از مقبرۀ شیخ احمد جام نام گرفته است، در سده‌های اولیۀ اسلامی در حوالی شهر قدیمی پوزگان یا بوزجان ساخته شده و از ۵۴۳ش رو به توسعه و ترقی نهاده است. نام آن در منابع سده‌های اسلامی به صورت جام و معرب آن، زام، ذکر شده است. در این دوره تا سده‌های میانی، جام ابتدا قصبه و بعد دهستانی در خراسان بود و به‌تدریج از اواسط سدۀ 6ق با گسترش و رونق آن به ولایتی با آبادی‌های پرشمار تبدیل شد. ظاهراً تا قرن 9ق بوزجان، مرکز ولایت جام بوده و تربت جام از روستاهای آن به‌شمار می‌آمده است. از قرن دهم به بعد، تربت جام به عنوان شهر و مرکز ولایت جام ذکر شده است. قوم [[مغول|مغول]] در سدۀ 7ق و در سده‌های 10 تا 12ق [[ازبک|ازبک]]<nowiki/>ها و [[افغان|افغان]]<nowiki/>ها بارها به آن حمله کرده و آسیب‌های فراوان به آن رساندند. با این‌حال در بسیاری از یورش‌ها نیز (از جمله در حملۀ [[تیمور گورکان]]) به دلیل مزار شیح احمد جام و حضور صوفیه از خرابی‌ها برکنار ماند. | ||
بزرگانی چون [[شیخ جام، شهاب الدین احمد (نامق ۴۴۰ـ سعدآباد جام ۵۳۶ق)|شیخ احمد جام]]، [[جامی، عبدالرحمان (خرجرد ۸۱۷ ـ هرات ۸۹۸ق)|عبدالرحمن جامی]]، مولانا زین‌الدین ابوبکر، و [[ابوالوفای بوزجانی|شیخ ابوالوفای بوزجانی]] از این شهر برخاسته‌اند. مقبرۀ شیخ احمد جام از مکان‌های مقدس و تاریخی این شهر است. | بزرگانی چون [[شیخ جام، شهاب الدین احمد (نامق ۴۴۰ـ سعدآباد جام ۵۳۶ق)|شیخ احمد جام]]، [[جامی، عبدالرحمان (خرجرد ۸۱۷ ـ هرات ۸۹۸ق)|عبدالرحمن جامی]]، مولانا زین‌الدین ابوبکر، و [[ابوالوفای بوزجانی|شیخ ابوالوفای بوزجانی]] از این شهر برخاسته‌اند. مقبرۀ شیخ احمد جام از مکان‌های مقدس و تاریخی این شهر است. | ||