گنبد سنگی حسن‌آباد (قزوین)
بنایی آرامگاهی در روستای حسن‌آباد قزوین. در گورستانی که بر روی تپه‌ای در سمت راست رودخانۀ شاهرود ایجاد شده، قرار دارد. دربارۀ تاریخ ساخت بنا اطلاع دقیقی در دست نیست، اما با توجه به شیوۀ معماری آن به نظر می‌رسد که مربوط به اواخر دورۀ ساسانی یا اوائل دورۀ اسلامی باشد. بقعه، در حال حاضر، به خاطر کندوکاوهای غیرمجازی که برای یافتن دفینه صورت گرفته به طور كلی به شکل مخروبه درآمده است.
| گنبد سنگی حسن‌آباد (قزوین) | |
|---|---|
| نام فارسی | گنبد سنگی حسن‌آباد (قزوین) |
| کشور | ایران |
| استان | قزوین |
| موقعیت | روستای حسن‌آباد قزوین |
| کاربری | فرهنگی |
| مشخصات معماری | بنایی مکعب‌مستطیل به ابعاد 4.5 × 5.8 متر و با گنبدی مخروطی‌شکل |
| زمان ساخت | اواخر دورۀ ساسانی یا اوائل دورۀ اسلامی |
مشخصات معماری
پایۀ گنبد، مکعب مستطیلی به ابعاد 4.5 × 5.8 متر و با دیوارهایی به ضخامت حدود یک متر است. بر روی پایۀ مذکور، گنبد مخروطی‌شکل و نامنظمی به شیوۀ بسیار ابتدایی با ارتفاع تقریبی 4 متر بنا کرده‌اند. طرز ایجاد گنبد به این شکل است که از روی لبۀ داخلی بنا، چهار دیوار برپا کرده‌اند که به تدریج به سمت داخل مایل شده و در بالا به هم رسیده و از داخل، گنبدی هرمی و از خارج، گنبدی مخروطی‌شکل شده است. اطراف گنبد در پایین‌ترین حد آن یک دوره‌چین به صورت غلام‌گردی[۱] ایجاد گردیده که به عرض 95 سانتیمتر از ضخامت دیوارۀ بنا درآمده است. دیوارۀ خود گنبد، 30 سانتیمتر ضخامت دارد. مصالح مورد استفاده در بنا سنگ قلوه و لاشه‌سنگ است. ورودی بنا در جناح جنوب شرقی‌اش قرار گرفته و به صورت قوس شکستۀ پیکانی‌شکلی است. بالای قوس مذکور نیز پنجره‌ای چهارگوش و کوچک به عنوان نورگیر تعبیه شده است.
- ↑ غلام‌گرد یا غلام‌گردش یا مردگرد: راهرو یا پاگردی که پیرامون گنبد یا حیاط و یا تالار می‌گردد.