باغ دولت آباد
باغ دولَتآباد (یَزد)
بانی این باغ و عمارات آن، محمد تقی خان بافقی مشهور به خان بزرگ، حاکم یزد از ۱۱۶۰ق، بوده است. باغ و بناهای آن چندین بار مرمّت شده، و در سالهای اخیر نیز دردست مرمّت است. این باغ دو بخش دارد، که دیواری آنها را از هم جدا میکند، و عمارتِ ورودیِ دوطبقهای، مَفصل ارتباط آنهاست. در دو سوی بخش ابتداییِ باغ، دو بنا قرار گرفته، که امروزه بسیار آسیب دیدهاند. زیباترین ساختمان، باغعمارتی با نام «بادگیر» است، که قاعدهای نیمهشت دارد و در انتهای بخش دوم باغ واقع شده است. این بنا فضای گنبددار زیبایی در میانه دارد، که اتاقهایی به ارتفاع دو طبقه در سه طرف آن نشستهاند. در ضلع چهارم، بادگیر بسیار بلندی قرار دارد. در میانۀ فضای گنبددار، و در هر یک از سه اتاق پیرامون آن، و نیز در فضای زیر بادگیر، حوضهایی واقع است. در بیرون بنا نیز، در جلو هر یک از اضلاع اصلی، حوضی قرار دارد؛ مجموعۀ حوضها، همراه با بادگیر بلند بنا، هوایی خنک و دلپذیر را پدید میآورند که در گرمای تابستان در فضاهای بنا جریان مییابد.