چوبک، صادق (بوشهر ۱۲۹۵ـ امریکا ۱۳۷۷ش)

صادق چوبک;
زادروز	بوشهر ۱۲۹۵ش;
درگذشت	امریکا ۱۳۷۷ش
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	دیپلم ادبی از کالج امریکایی تهران (۱۳۱۶)
شغل و تخصص اصلی	داستان نویس و مترجم
آثار	تنگسیر (۱۳۴۲ش)، سنگ صبور (۱۳۴۵ش)، خیمه شب بازی (۱۳۲۴ش) و انتری که لوطیش مرده بود (۱۳۲۸ش)

داستان‌نویس و مترجم ایرانی. در خانواده‌ای بازرگان پرورش یافت. در بوشهر و شیراز درس خواند و در ۱۳۱۶، از کالج امریکایی تهران دیپلم ادبی گرفت. در همان سال به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و در سال تحصیلی ۱۳۱۶ـ۱۳۱۷، در خرمشهر تدریس کرد. سپس با سمت مترجم زبان انگلیسی، در وزارت دارایی، ادارۀ روابط عمومی سفارت انگلیس و از ۱۳۲۸، در شرکت نفت به‌کار پرداخت. او از نویسندگانی بود که به نوآوری در ادبیات معاصر می‌اندیشید. در داستان‌هایش به کاوش در زندگی آدم‌های لایه‌های زیرین اجتماع پرداخت و کوشید با بازآفرینی لحن آنان، با بی‌طرفی، روحیات و دنیای بی‌رحم‌شان را نمایش دهد. نخستین ترجمه‌ها (آثاری از یوجین اونیل، آرتور دی اچ لارنس و اشنیتسلر) و داستان‌هایش را در مجلات سخن و مردم به‌‌چاپ رساند. در همین دوره دو مجموعه از بهترین داستان‌هایش، خیمه‌شب‌بازی (۱۳۲۴ش) و انتری که لوطیش مرده بود (۱۳۲۸ش)، را منتشر کرد. در ۱۳۳۴ در سمینار دانشگاه هاروارد امریکا شرکت کرد و سپس به دعوت کانون نویسندگان شوروی به مسکو رفت. در همین سال پینوکیو اثر کارلو کولودی را با نام آدمک چوبی به فارسی ترجمه کرد. پس از انتشار رمان رئالیستیِ تنگسیر (۱۳۴۲ش) و دو مجموعۀ چراغ آخر (۱۳۴۴ش) و روز اول قبر (۱۳۴۴ش)، رمان نوآورانۀ سنگ صبور (۱۳۴۵ش) را منتشر کرد. ترجمۀ انگلیسی این اثر به قلم محمدرضا قانون‌پرور در ۱۹۸۹، در کالیفرنیا منتشر شد. مجموعه‌هایی نیز از داستان‌های کوتاهش به انگلیسی ترجمه شده است. چوبک در ۱۳۴۹/۱۹۷۰ یک سال به نام استاد مهمان در دانشگاه یوتا تدریس کرد. در ۱۳۵۱ش در کنفرانس نویسندگان آسیایی و افریقایی در قزاقستان شرکت کرد. در همین سال گزیده‌ای از آثارش به قلم کمیسارف و عثمانووا به روسی ترجمه و منتشر شد. چوبک در ۱۳۵۳، پس از این‌که خود را بازنشسته کرد، نخست به انگلستان و سپس به امریکا رفت و تا پایان زندگی همان‌جا ماند. آخرین اثرش مهپاره، ترجمه‌ای از داستا‌ن‌های عاشقانۀ هندی است.