خیانت به کشور

خیانت به کشور (treason)

عمل‌ خیانت‌آمیز، به‌ویژه علیه رئیس کشور (رهبر یا پادشاه) یا حکومتی که مرتکب نسبت به آن تعهد وفاداری و وابستگی دارد. نتیجۀ خیانت به وطن و کشور، به هم زدن امنیت کشور است؛ اما تعریف خیانت امر مشکلی است و همواره در حقوق اساسی و نیز حقوق جزا مورد بحث بوده است. به عنوان مثال، دولت‌ها فعالیت‌های گروه‌های سیاسی خود را اغلب به‌عنوان خیانت به کشور نام می‌بردند و گروه‌های سیاسی نیز متقابلاً در مورد بعضی اعمال و برنامه‌های دولت چنین نظری داشتند. خیانت به کشور، همواره به‌عنوان جنایت علیه امنیت و حاکمیت دولت قانونی بوده است. در حقوق جزای ایران، خیانت به کشور به روشنی تعریف نشده لکن مصادیق آن ذکر گردیده است و می‌توان از محاربه (ماده ۱۸۲ ق. م. ا.)، افساد فی‌الارض (ماده ۱۹۶ ق. م. ا.)، حمل سلاح بر ضد ایران توسط نظامیان در زمان جنگ (ماده ۳۱ قانون دادرسی و کیفر ارتش) و خیانت به کشور از طریق مساعدت و همکاری با دشمن (ماده ۵۰۱ و ماده ۵۱۰ ق. م. ا.) به عنوان نمونۀ جرم خیانت نام برد. جاسوسی به نفع بیگانگان نیز، مصداق بارز خیانت به کشور است که در قانون مجازات اسلامی به‌عنوان جرم مستقلی آمده است (ماده ۵۰۱ و ۵۰۲ ق. م. ا.) در امریکا، قانون اساسی خیانت را جرمی تعریف کرده که شامل توسّل به جنگ علیه کشور یا پیوستن به دشمنان و کمک‌رساندن و تسهیل‌ کار دشمن می‌شود. اختیار تعیین مجازات خیانت با کنگره است. در انگلستان، مجازات جرم خیانت مرگ است. خیانت شامل توطئه برای زخمی‌کردن یا کشتن رئیس کشور یا همسر او، توسل به جنگ علیه رئیس کشور در قلمرو او، کمک یا تسهیل کار دشمنان در زمان جنگ است. در زمان جنگ جهانی دوم (۱۹۳۹ـ۱۹۴۵) مجازات خیانت (کمک رساندن به نیروهای دشمن یا اخلال در کار حکومت) مرگ بود، اعم از این‌که مجرم متعهّد به وفاداری به پادشاه تلقی می‌شد یا نه. شانزده جاسوس (که معمولاً کار آن‌ها خیانت محسوب نمی‌شد، هرچند می‌توانستند در این مقوله قرار بگیرند) برطبق همین مقررات به مرگ محکوم شدند. ویلیام جویس با این‌که تبعۀ امریکا بود، اعدام شد زیرا هنگام ورود به آلمان در ۱۹۳۹، گذرنامۀ انگلیسی داشت. نیز ← جاسوسی

 

---