سولیتون
سولیتون (soliton)
موج تکافتاده[۱]ای در حال حرکت، با شکل و سرعت ثابت. این موج معمولاً گسترده و پاشیده نمیشود. امروزه، معادلات ریاضی توصیفکنندۀ رفتار سولیتونها را برای ادامۀ پژوهش در گُداخت هستهای[۲] و اَبَررسانایی[۳] بهکار میبرند. این موج را مهندس اسکاتلندی، جان اسکات راسل[۴] (۱۸۰۸ـ۱۸۸۲)، نامگذاری کرد. او در آبراهی با چنین موجی روبهرو شد و سوار بر اسب بهدنبال آن رفت. تکموج، پیش از اینکه از نظر راسل ناپدید شود، به شکل گرد و برجسته و صاف و بدون گستردگی و پاشیدگی، حدود دو کیلومتر حرکت کرد. تپهای سولیتونی[۵] منتقلشونده در تارهای نوری را در ژاپن تولید کردند. در ۱۹۹۵، شرکت تلفن و تلگراف نیپون[۶] اطلاعات را با آهنگ ده گیگابایت در ثانیه و بدون هیچگونه اُفت کیفیت به مسافت ۱۸۰ میلیون کیلومتر منتقل کرد.