زیست شناسی تابش
زیستْ‌شناسی تابش (radiation biology)
(یا: زیست‌شناسی پرتوی) مطالعۀ اثر پرتوهای رادیواکتیو (یون‌ساز[۱]) و پرتوهای الکترومغناطیسی[۲] (غیر یون‌ساز) در موجودات زنده (← موج_الکترومغناطیسی). هر دو دسته پرتوها بالقوه زیان‌بخش‌اند و ممکن است موجب جهش، سرطان خون، و انواع دیگر سرطان شوند. حتی میزان کم رادیواکتیو نیز بسیار خطرناک است. با این همه، میزانی از پرتوها که با دقت بسیار کنترل می‌شوند، در پرتودرمانی یا پرتونگاری ایکس و برای اهداف درمانی به‌کار می‌روند. پرتوهای رادیواکتیو[۳] خطرناک‌ترند. مواجهه با مقدار فراوان پرتوها موجب سوختگی، بیماری پرتوی، و آسیب‌های ژنتیکی موجب نقایص تولد، و در درازمدت موجب سرطان می‌شود. مواجهه با مقدار کم پرتوها نیز ممکن است موجب آسیب ژنتیکی و سرطان، به‌ویژه سرطان خون، شود.
پرتوهای الکترومغناطیسی. مواجهه با پرتوهای پرانرژی، مثلاً در مجاورت منابع رادار و انتقال‌دهنده‌های قوی، خطرناک است. این مواجهه موجب آسیب اندام‌ها، آب مروارید، ازبین‌رفتن قدرت شنوایی، سرطان خون و سایر سرطان‌ها، و پیری زودرس می‌شود. این امر ممکن است بر دستگاه عصبی و مغز نیز اثر گذارد، علایم الکتریکی عصبی آن‌ها را برهم بزند، و موجب افسردگی، سردرگمی، سردرد، و علایم دیگر شود. حساسیت افراد نسبت به پرتو متفاوت است و برخی مردم با تجهیزاتی الکتریکی مانند تلویزیون، رایانه و یخچال نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
تابش زمینه. پرتو طبیعی حاصل از اشعه‌های کیهانی و سنگ‌های رادیواکتیوی مانند گرانیت است که باید در محاسبه آثار حوادث هسته‌ای یا آلودگی با آثار نیروگاه‌ها در نظر گرفته شود.