ارگ هرات
| ارگ هرات | |
|---|---|
| نام فارسی | ارگ هرات |
| کشور | افغانستان |
| نام‌های دیگر | قلعه‌ی اختیارالدین |
| موقعیت | شمال شهر هرات |
| کاربری | ارگ |
| مشخصات معماری | 5000 متر مساحت، شامل 13 برج دیده‌بانی با ارتفاع 20 متر از خشت و سنگ |
| زمان ساخت | قرن 7ق |
ارگ هرات
(یا: قلعه‌ی اختیارالدین) بنایی تاریخی در شمال شهر هرات. در برخی منابع بنای این دژ را به دختر فریدون که شمیران نام داشته است نسبت داده‌اند که نشان از قدمت تاریخی‌اش دارد. شواهدی بر وجود قلعه از چند سده پیش از میلاد وجود دارد که توسط اسکندر نابود و در همان زمان قلعه‌ی تازه‌ای به جایش احداث شده. این ارگ در طول تاریخ بارها تخریب و بازسازی شده است. در جریان هجوم چنگیزخان به طور کامل ویران شد، ولی توسط اختیارالدین، از دولتمردان حکومت‌های خراسان قدیم، مجدداً بنا نهاده و در زمان حکومت فخرالدین شاه (از فرمانروایان آل_کرت در اوائل سده‌ی 8ق) تعمیر و تکمیل شد. در زمان حمله تیمور قسمتی از ارگ تخریب شد، ولی شاهرخ شاه دستور مرمت و بازسازی قلعه را صادر کرد. در دهه‌ی 1950م قلعه به دستور داود خان و با کمک یونسکو مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت، ولی به دلیل کودتای ثور (اردی‌بهشت) 1357ش ناتمام باقی ماند. پس از سقوط حکومت طالبان کار مرمت ارگ مجدداً از سر گرفته شد و نهایتا در سال 2007 با کمک مالی ایالات متحده به پایان رسید.
این بنای تاریخی 5000 متر مساحت دارد و در آن 13 برج دیده‌بانی با ارتفاع 20 متر از خشت و سنگ ساخته شده است. دید‌بان‌های این قلعه در نمای بیرونی به شکل نیم‌دایره ساخته شده که می‌تواند کیلومترها اطراف بنا را تحت کنترل دید داشته باشد. بخش‌هایی از برج‌های دید‌بانی با خط_کوفی تزئین شده و در یکی از برج‌ها کلمه‌ی طبیه (لااله الله محمد رسول الله) به خوبی نمایان است. با توجه به انتقال موزه هرات به این مکان، همه روزه این بنا میزبان دانشجویان، دانش‌آموزان و مسافران داخلی و خارجی است.
منابع:
- جغرافیای عمومی هرات، رسول پویان؛ مشهد: ترانه مشهد، 1388
- http://persian.epochtimes.com/world/%D8%AF%D9%88-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D9%84%D8%A8-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF-43164.html