مسجد جامع کبیر
مسجد جامع کبیر (صنعا)
مسجدی متعلق به سال ششم هجری در شهر صنعا و از کهن‌ترین مساجد دنیا. برخی منابع مؤسس آن را معاذ بن جبل و برخی دیگر فروة بن مسیک مرادی دانسته‌اند. ولید بن عبدالملک (خلیفه‌ی اموی) و والیان پس از وی به توسعه‌ی آن همت گماشتند. باستان‌شناسان در سال 2006م تحت نظارت ماری لین (باستان‌شناس فرانسوی)، سرداب‌ها و اشیایی قدیمی در این مسجد کشف کردند که همچنان موضوع تحقیق و پژوهش است. چند سال پیش از آن در جریان گچ‌برداری از دیوار مسجد، 12 نسخه‌ی خطی قرآن کریم کشف شد که یکی از آن‌ها به خط امام علی (ع) نگاشته شده است. افزون بر این تعداد فراوانی نسخه‌ی خطی نادر و مکاتبات دوره‌ی اموی نیز در این مکان یافته شده که هم‌اکنون در کتابخانه‌ی صنعا نگه‌داری می‌شوند. نشانه‌هایی در دست است که این مسجد بر روی ویرانه‌های کاخ مشهور غمدان (مربوط به دوره‌ی سبئی‌ها) بنا شده. درهای اصلی این مسجد فولادی و متعلق به کاخ غمدان است و نوشته‌ای به خط مسند بر آن دیده می‌شود.
ابعاد کنونی مسجد جامع کبیر صنعاء تقریباً منطبق با همان الگویی است که ولید بن عبدالملک دستور به اجرای آن داد. مساحت این مسجد حدود 68 در 65 متر با دوازده در است؛ سه در در دیوار قبله، پنج در در دیوار شرقی و سه در در دیوار غربی. صحن مسجد دارای چهار رواق است که عبارتند از: رواق قبلی، رواق جنوبی، رواق غربی و ضریحی که در بخش جنوبی و رواق غربی قرار دارد و نام آن ضریح حنظله بن صفون است. در بخش‌های جنوبی و غربی مسجد دو گلدسته تعبیه شده. در بخش غربی کتابخانه‌ی مسجد قرار دارد که در آن چندهزار نسخه‌ی خطی کمیاب و نایاب نگه‌داری می‌شوند.