حسن کچل
حسن کچل (سینما)
نخستین فیلم بلند سینمایی علی حاتمی در مقام کارگردان، تولید سال 1349. حسن کچل اولین فیلم موزیکال سینمای ایران است. نمایش‌نامه‌ی آن قبل از آن‌که به فیلم درآید توسط داود رشیدی اجرا شده بود. درون‌مایه‌ی اثر ملهم از روایت‌ها و قصه‌های عامیانه است. سبک و سیاق حاتمی در حسن کچل به مقدار فراوان متأثر از سنت سخنوری و نقالی است. در واقع داستان به‌واسطه‌ی عناصری همچون ترانه، تصنیف، بحر طویل، موسیقی ضربی و حرکات هماهنگ و موزون آدم‌ها نقل می‌شود و خود حاتمی در مقامِ کارگردان نقال این نقل است. پرویز صیاد در این فیلم در دو نقش حسن کچل و همزادش بازی کرده است. حاتمی فیلم را در پی موفقیت نمایش حسن کچل و استقبال بسیار خوب مردم از آن ساخت. این فیلم نیز با استقبال بسیار خوبی از سوی تماشاگران روبه‌رو شد. حسن کچل در سومین دوره‌ی جشنواره‌ی سینمایی سپاس (1349) برنده‌ی جایزه‌ی بهترین فیلم شده است. زمان فیلم: 90 دقیقه
خلاصه‌ی داستان
حسن كچل به دليل تنبلی و برای تجربه‌اندوزی، توسط مادرش از خانه رانده می‌شود. او در سفرش به باغ پردرخت و مرموزی می‌رسد و با چل‌گيس آشنا می‌شود. به او دل می‌بندد و تصميم به شكستن طلسم ديو می‌گيرد. جنی كه همزاد حسن است، به او می‌گويد فقط در مقابل شش آرزو و از دست دادن عمر است كه طلسم ديو شكسته می‌شود. حسن كچل تصميم می‌گيرد شاعر شود. اما وقت شاعر را می‌بيند كه با گفتن شعر برای كالاهای تجاری، خود به تاجری تبديل شده، از شاعر شدن منصرف می‌شود و آرزو می‌كند دوستی داشته باشد تا با او درد دل كند. اما دوستی كه يكرنگ باشد نمی‌يابد. تصميم می‌گيرد پهلوان شود. اما وقتی پهلوانی را در گود زورخانه می‌بيند كه فقط در فكر مسابقه است، از پهلوان شدن هم منصرف می‌شود و سراغ چل‌گيس می‌رود تا از او چاره‌ای بخواهد. چل‌گيس می‌گويد كه برای نجاتش، حسن بايد شيشه‌ی عمر ديو را بشكند تا آزاد شود. حسن حاضر می‌شود جانش را به همزاد بدهد تا شيشه‌ی عمر ديو را بشكند تا آزاد شود و همزاد می‌پذيرد. حسن كچل با شكستن شيشه‌ی عمر ديو او را به ميش تبديل می‌كند و چل‌گيس آزاد می‌شود. اما همزاد راضی نمی‌شود جان حسن كچل را بگيرد و با گفتن «بسم‌الله» غيب می‌شود. در نهایت حسن كچل و چل‌گيس زندگی تازه‌ای را شروع می‌كنند.
عوامل دیگر فیلم
نویسنده: علی حاتمی
تهیه‌کننده: علی عباسی
مدیر فیلم‌برداری: نصرت‌الله کنی
صدابردار: میرزا گودرزی؛ حسین بدیهی
میکس صدا: روبیک منصوری
موسیقی: بابک بیات؛ واروژان؛ اسفندیار منفردزاده
طراح صحنه: حسن پاک‌نژاد
طراح لباس: فرشته شفایی
طراح چهره‌پردازی: ایرج صفدری
بازیگران: پرويز صياد؛ كتايون ابراهیم‌زاده؛ صادق بهرامی؛ حميده خيرآبادی؛ حسن خياط‌باشی؛ يدالله شيراندامی؛ سيروس ابراهيم‌زاده؛ حسن رضيانی؛ ثريا بهشتی؛ منوچهر احمدی؛ عباس معيری