حسن کچل
حسن کچل (سینما) Hassan Kachel (movie)
نخستین فیلم بلند سینمایی علی حاتمی در مقام کارگردان، تولید سال 1349ش. حسن کچل اولین فیلم موزیکال سینمای ایران است. نمایش‌نامه‌ی آن قبل از آن‌که به فیلم درآید توسط داود رشیدی اجرا شده بود. درون‌مایه‌ی اثر ملهم از روایت‌ها و قصه‌های عامیانه است. سبک و سیاق حاتمی در حسن کچل به مقدار فراوان متأثر از سنت سخنوری و نقالی است. در واقع داستان به‌واسطه‌ی عناصری همچون ترانه، تصنیف، بحر طویل، موسیقی ضربی و حرکات هماهنگ و موزون آدم‌ها نقل می‌شود و خود حاتمی در مقامِ کارگردان نقال این نقل است. پرویز صیاد در این فیلم در دو نقش حسن کچل و همزادش بازی کرده است. حاتمی فیلم را در پی موفقیت نمایش حسن کچل و استقبال بسیار خوب مردم از آن ساخت. این فیلم نیز با استقبال بسیار خوبی از سوی تماشاگران روبه‌رو شد. حسن کچل در سومین دوره‌ی جشنواره‌ی سینمایی سپاس (1349ش) برنده‌ی جایزه‌ی بهترین فیلم شده است. زمان فیلم: 90 دقیقه
خلاصه‌ی داستان
حسن کچل به دلیل تنبلی و برای تجربه‌اندوزی، توسط مادرش از خانه رانده می‌شود. او در سفرش به باغ پردرخت و مرموزی می‌رسد و با چل‌گیس آشنا می‌شود. به او دل می‌بندد و تصمیم به شکستن طلسم دیو می‌گیرد. جنی که همزاد حسن است، به او می‌گوید فقط در مقابل شش آرزو و از دست دادن عمر است که طلسم دیو شکسته می‌شود. حسن کچل تصمیم می‌گیرد شاعر شود. اما وقت شاعر را می‌بیند که با گفتن شعر برای کالاهای تجاری، خود به تاجری تبدیل شده، از شاعر شدن منصرف می‌شود و آرزو می‌کند دوستی داشته باشد تا با او درد دل کند. اما دوستی که یکرنگ باشد نمی‌یابد. تصمیم می‌گیرد پهلوان شود. اما وقتی پهلوانی را در گود زورخانه می‌بیند که فقط در فکر مسابقه است، از پهلوان شدن هم منصرف می‌شود و سراغ چل‌گیس می‌رود تا از او چاره‌ای بخواهد. چل‌گیس می‌گوید که برای نجاتش، حسن باید شیشه‌ی عمر دیو را بشکند تا آزاد شود. حسن حاضر می‌شود جانش را به همزاد بدهد تا شیشه‌ی عمر دیو را بشکند تا آزاد شود و همزاد می‌پذیرد. حسن کچل با شکستن شیشه‌ی عمر دیو او را به میش تبدیل می‌کند و چل‌گیس آزاد می‌شود. اما همزاد راضی نمی‌شود جان حسن کچل را بگیرد و با گفتن «بسم‌الله» غیب می‌شود. در نهایت حسن کچل و چل‌گیس زندگی تازه‌ای را شروع می‌کنند.
عوامل دیگر فیلم
نویسنده: علی حاتمی
تهیه‌کننده: علی عباسی
مدیر فیلم‌برداری: نصرت‌الله کنی
صدابردار: میرزا گودرزی؛ حسین بدیهی
میکس صدا: روبیک منصوری
موسیقی: بابک بیات؛ واروژان؛ اسفندیار منفردزاده
طراح صحنه: حسن پاک‌نژاد
طراح لباس: فرشته شفایی
طراح چهره‌پردازی: ایرج صفدری
بازیگران: پرویز صیاد؛ کتایون ابراهیم‌زاده؛ صادق بهرامی؛ حمیده خیرآبادی؛ حسن خیاط‌باشی؛ یدالله شیراندامی؛ سیروس ابراهیم‌زاده؛ حسن رضیانی؛ ثریا بهشتی؛ منوچهر احمدی؛ عباس معیریپ