تهرانی، جلال الدین (تهران ۱۲۷۲ـ پاریس ۱۳۶۶ش)
جلال‌الدّین تهرانی (تهران ۱۲۷۲ـ پاریس ۱۳۶۶ش)
| جلال‌الدین تهرانی | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۲۷۲ش |
| درگذشت | پاریس ۱۳۶۶ش |
| محل زندگی | تهران- فرانسه |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دکتری ریاضیات و فیزیک دانشگاه بروکسل، درجۀ اجتهاد |
| شغل و تخصص اصلی | اخترشناس، مصحح و مترجم |
| شغل و تخصص های دیگر | دولتمرد |
| آثار | گاهنامه (۹ جلد)؛ تصحیح فارسنامه (ابن بلخی) (۱۳۱۳ش)؛ ترجمه محاسن اصفهان |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
اخترشناس، مصحح، مترجم و دولتمرد ایرانی. در خانواده‌ای روحانی زاده شد. در علوم معقول و منقول و فقه اجتهاد داشت و دانشنامۀ دکتری ریاضیات و فیزیک را از دانشگاه بروکسل گرفت. در کابینۀ قوام‌السلطنه وزیر مشاور بود (۱۳۲۶ش). در کابینه‌های محمدساعد مراغه‌ای و منصور‌الملک، وزیرِ پست و تلگراف شد. در دولت مصدق استاندار خراسان و چندسالی سناتور و آخرین سمت او رئیس شورای سلطنتی بود. در پاریس استعفای خود را از این مقام به امام خمینی تسلیم کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی (۱۳۵۷ش) به ایران بازنگشت و به جنوب فرانسه رفت و به نوشتن تاریخ نجوم در مشرق‌زمین پرداخت. وی نهایتا در منزل مسکونی‌اش (واقع در شانزه لیزه) فوت کرد. پیکرش در سال ۱۳۷۰ به ایران منتقل و در کنار مقبرۀ خانوادگی‌اش، در حرم امام رضا حد فاصل رواق دارالحفاظ و رواق دارالسیاده، به خاک سپرده شد.
تهرانی عضو آکادمی بین‌المللی تاریخ علوم ستاره‌شناسی، ستاره‌شناس رصدخانۀ سلطنتی بلژیک، استاد دانشگاه بروکسل، عضو مؤسس و دایمی انجمن ستاره‌شناسی فرانسه و عضو انجمن دولتی تاریخ علوم بلژیک بود.
از آثارش: رساله در صور فلکی؛ گاهنامه در ۹ جلد (که سالی یک جلد منتشر می‌شد)؛ اصفهان نصف جهان؛ تصحیح کتاب‌های فارسنامه (ابن بلخی) (۱۳۱۳ش)، لُبُّ‌التَّواریخ یحیی بن عبداللطیف قزوینی (تهران، ۱۳۱۴ش)، الارشاد فی شرح حال صاحب بن عباد، تاریخ قم حسن بن محمد قمی، چهارمقاله نظامی عروضی، حدود العالم من المشرق الی المغرب، جامع‌التواریخ (رشیدالدین فضل‌الله همدانی) و تاریخ جهانگشای جوینی؛ ترجمۀ محاسن اصفهانی مافروخی.