فروغی، محمدحسین (اصفهان ۱۲۱۸ـ تهران ۱۲۸۶ش)
فروغی، محمّدحسین (اصفهان ۱۲۱۸ـ تهران ۱۲۸۶ش)
| محمّدحسین فروغی | |
|---|---|
| زادروز |
اصفهان ۱۲۱۸ش |
| درگذشت | تهران ۱۲۸۶ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | ادیب |
| شغل و تخصص های دیگر | شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار |
| لقب | ذکاءالملک اول |
| آثار | دیوان اشعار؛ شرح احوال شعرای متقدّمین؛علم بدیع (1332ق)؛ ریحانة‌الافکار (1325ق)؛ تاریخ اسکندر کبیر؛ سفر هشتاد روزۀ دور دنیا (1316ق) |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی |
| جوایز و افتخارات | از پیشگامان، مؤسسان و مدیران جراید در ایران |
(ملقّب به: ذکاءالملک اول) ادیب، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار ایرانی. پس از آشنایی با محمدحسن‌خان اعتمادالسلطنه، وزیر انطباعات، و همکاری با وی به مترجمی و مدیریت دارالطّباعه منصوب شد. در ۱۳۰۸ق، به‌‌موجب فرمان ناصرالدین‌شاه به درجۀ اول استیفا و ریاست دارالطّباعه رسید. به‌سبب انتقاد از عقب‌افتادگی ایران به‌دستور ناصرالدین‌شاه چندی زندانی و در اوایل سلطنت مظفرالدین‌شاه به کار دعوت شد. ضمن ادارۀ مدرسۀ علوم سیاسی تهران روزنامۀ جریدۀ هفتگی و سپس روزنامۀ تربیت را تأسیس و منتشر کرد. از پیشگامان، مؤسسان و مدیران جراید در ایران است که موفق شد با تهیه و ترجمۀ مقالات و نشر آن‌ها در روزنامه‌های مختلف، به‌خصوص تربیت، خدمات ارزنده‌ای در این زمینه انجام دهد. شاعری او مورد توجه و اعجاب معاصران وی قرار گرفت، چندان‌که ناصرالدین‌شاه پس از مرگ فروغی بسطامی، تخلّص او را، که تا آن زمان ادب بود، تغییر داد و کلمۀ فروغی را برای وی انتخاب کرد. برخی از آثار اعتمادالسّلطنه یا کتاب‌هایی که دیگران زیر نظر وی تدوین کرده‌اند، با نظارت و انشای فروغی به‌چاپ می‌رسیده است. افزون بر چند سمت در امور انطباعات او را باید به مفهوم امروزی ویراستار مجموعۀ انتشارات انطباعات در عهد ناصری و مظفری دانست. از دیگر آثارش: دیوان اشعار؛ شرح احوال شعرای متقدّمین؛ علم بدیع (۱۳۳۲ق)؛ ریحانة‌الافکار (۱۳۲۵ق)؛ تاریخ اسکندر کبیر؛ سفر هشتاد روزۀ دور دنیا (۱۳۱۶ق)؛ کلبۀ هندی؛ رِنِه از شاتو بریان.