قایم مقام، میرزا عیسی ( ـ۱۲۳۷ق)
قائممقام، میرزا عیسی ( ـ۱۲۳۷ق)
(معروف به میرزا بزرگ فراهانی) از دولتمردان مشهور قاجار، فرزند میرزا محمد حسن و برادرزاده و فرزندخواندۀ محمد حسین فراهانی، وزیر معروف کریم‌خان زند. در ابتدا در مقام منشی حاج ابراهیم کلانتر (اعتمادالدوله) خدمت می‌کرد. فتحعلی‌شاه پس از آن‌که در ۱۲۱۴ق عباس میرزا را به عنوان ولیعهد خود برگزید، میرزا عیسی را به وزارت وی منصوب کرد و در ۱۲۱۸ق، ملقب به قائم‌مقامِ صدارت عظمی گردید که به مرور ایام به قائممقام خلاصه شد. وی از رجال کاردان و مدبر عصر قاجار بود و در اقدامات اصلاحی عباس‌میرزا نایب‌السلطنه تأثیر بسیار داشت و در ترغیب علمای بزرگ ایران و عراق به صدور فتاوای جهاد برضد روس‌ها، نقش عمده‌ای ایفا نمود. وی یکی از پیشروان اصلاح و ترقی ایران است. از آثار او می‌توان به: اثبات النبوة الخاصه به زبان فارسی؛ احکام الجهاد و اسباب الرشاد یا جهادیۀ کبری؛جهادیۀ صغری، که تلخیص و بازنویسی جهادیۀ کبری است اشاره کرد. میرزا عیسی قائممقام به مرض وبا درگذشت.