اتحادیه آخایایی
اتحادیه آخایایی (Achaean League)
اتحادیه‌ای در یونان باستان که با حضور شماری از شهرهای شمال پلوپونز[۱] در ۲۸۰پ‌م شکل گرفت؛ اسپارت[۲] را شکست داد؛ ولی خود مغلوب رومی‌ها شد (۱۴۶پ‌م). در قرن ۴پ‌م اتحادیه‌ای متشکل از دوازده شهرِ آخایا[۳] در جنگ‌های بین تِب[۴] و اسپارت، و نیز برضد فیلیپ دوم[۵] و آنتی‌پاتر مقدونی[۶]، شرکت کرد. آنتیگونوس دوم[۷]، معروف به آنتیگونوس گوناتوس، آن را منحل کرد؛ ولی در ۲۸۰پ‌م چهار شهر بار دیگر متحد شدند و اندکی بعد ده شهر باقی‌مانده به آن پیوستند. بر اثر سیاست‌های توسعه‌طلبانۀ آراتوس سیکیونی[۸]، سردار یونانی، اتحادیه در ۲۲۸پ‌م شامل شهرهای آرکادیا[۹]، آرگولیس[۱۰]، کورَنت[۱۱]، و آیگینا[۱۲] بود، ولی از آن تاریخ تا ۲۲۰پ‌م، درنتیجۀ جنگ‌هایی با کلئومِنِس سوم[۱۳]، شاه اِسپارت، و اتولیایی‌ها[۱۴]، بیشتر مناطق تحت سلطۀ خود را از دست داد و تابع مقدونیه[۱۵] شد. در زمان ژنرال فیلوپویمن[۱۶] بخشی از مناطق به اتحادیه بازگردانده شد و روم در ازای بی‌طرفی آخایا در جریان جنگ‌های مقدونی[۱۷] (۱۹۷ـ۲۱۵پ‌م) همۀ متصرفات سابق اتحادیه را به آن بازگرداند و موجب شد که اتحادیه در پلوپونز به قدرت اول بدل شود. در ۱۵۰پ‌م، اتحادیه به‌رغم فرمان‌های مقامات رومی، به اِسپارت حمله کرد. در ۱۴۶پ‌م مومیوس[۱۸]، ژنرال رومی، ارتش آن را در نزدیکی کورِنت شکست داد و یونان به استان آخایای روم تبدیل شد.