بلخی، ابوزید احمد بن سهل (بلخ ح ۲۳۵ق)
بَلخی، ابوزید احمد بن سهل (بلخ ح ۲۳۵ق - )
| ابوزید احمد بن سهل بلخی | |
|---|---|
| زادروز |
بلخ ح ۲۳۵ق |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | فیلسوف، متکلّم، و ادیب |
| شغل و تخصص های دیگر | جغرافی‌دان |
| آثار | البحث عن التاویلات؛ کحاله العلم و التعلیم؛ الامر الاقصی؛ وجوه الحکمة؛ صورالاقالیم؛ مصالح الابدان و الانفس؛ شرایع الادیان؛ السیاسه |
| گروه مقاله | فلسفه، منطق و کلام |
(مشهور به بحرالبحور و عالم‌العلماء) فیلسوف، متکلّم، جغرافی‌دان و ادیب امامی‌مذهب ایرانی. وی پس از کسب مقدمات دانش، در جوانی راهی عراق شد و به آموختن علوم عقلی و نقلی رایج عصر خود، ازجمله نجوم و طب و طبیعیات و کلام، پرداخت و از محضر کندی فیلسوف استفادۀ وافر برد. سپس به بلخ بازگشت و دانش بسیارش مورد توجه امرای سامانی قرار گرفت و برای او مقرّری ثابتی وضع کردند. ولی در‌پی نگارش کتاب البحث عن التّأویلات، که عملاً در ردّ تأویلات اسماعیلیه بود، روابط وی با دربار تیره شد. ابوزید توجه ویژه‌ای به پاره‌ای از آرای فیثاغورسی، نقد تأویل و اکتفا به ظواهر کتاب و سنت، و هماهنگی شریعت و عقل دارد. از او بیش از ۷۰ اثر گزارش شده است، ازجمله: کحّالة العلم و التّعلیم؛ الامر الاقصی؛ وجوه الحکمة؛ صورالاقالیم در جغرافیا که از میان رفته اما اصطخری و ابن حوقل بیشتر آن را در تألیفاتشان آورده‌اند و عمدۀ شهرت بلخی ناشی از این کتاب است؛ مصالح الابدان و الانفس؛ شرایع الادیان؛ السیاسه.