قوام الدین محمد قزوینی
قوام‌الدین محمد قزوینی ( - قزوین 1150ق)
(مشهور به میرزا قوام‌الدین) عالم امامی، فقیه و ادیب ایرانی نیمۀ اول قرن 12ق. در اواخر سدۀ 11ق به دنیا آمده است. پس از تحصیل مقدمات و سطوح، محضر آیت‌الله شیخ جعفر بن عبدالله کمره‌ای را برای تکمیل دانسته‌های خود انتخاب کرد و پس از گذشت سالیانی چند، در علوم اسلامی و ادبیات عرب مقامی شامخ یافت و به نظم بسیاری از ارجوزه‌ها از جمله صرف و نحو و فقه و حساب پرداخت (به فارسی یا عربی). میرزا قوام‌الدین از علامه مجلسی اجازۀ اجتهاد داشته است. از او قصائد و مقطعات چندی در نعت پیامبر اسلام و اهل بیت و اشعار زیادى در مراثى برجا مانده است.
قوام‌الدین مورد اعتماد شاه سلطان حسین صفوی بود و به خواهش وی سفری به رودبار قزوین کرد و در بازگشت رساله‌ای به نام چنار خونبار تألیف کرد و برای شاه فرستاد. چنار خونبار درختی در دهکدۀ رزآباد الموت است که عامۀ مردم درباره‌اش می‌گویند در صبح روزهای عاشورا از آن خون جاری می‌شود. میرزا قوام‌الدین این درخت را از نزدیک دیده است. وی در تاج‌گذاری نادرشاه که در روز پنج‌شنبه 24 شوال 1148ق بوده، حضور داشته است. میرزا قوام‌الدین پس از مرگ در امامزاده حسین قزوین دفن شده است. بعدها در سال 1307ق که باقرخان اصفهانی (سعدالسلطنه) حاکم قزوین، به تعمیر و تجدید بنای امامزاده پرداخت، قبور بسیاری بزرگان شهر، از جمله همین قوام‌الدین محمد را که خراب شده بود تغییر داد و استخوان‌های آنان را در طاق بزرگی که روبه‌روی در ورودی امامزاده است قرار داد. بنابراین آرامگاه این اشخاص از میان رفته است.
برخی از آثار
- صافیه (ارجوزه فی النحو): نظم کافیۀ ابن حاجب به سال 1133ق.
- ارجوزه فی الاسطرلاب
- ارجوزه فی اصول الفقه: نظم زبدة الاصول شیخ بهایی در 1301 بیت (تاریخ اتمام: 1104ق)
- ارجوزه فی البیان: شامل 274 بیت به عربی (1135ق)
- ارجوزه فی الحساب: نظم خلاصة الحساب شیخ بهایی
- رمح الخط فی نظم علم الخط: نظم شافیۀ ابن حاجب (1123ق)
- تحفة القوامیه: ارجوزه فی الفقه (چاپ سنگی: 1366ق)
- حاشیه بر شفای ابن سینا
- قصیدۀ تائیه
- شکیات منظوم (40 بیت به فارسی)