اسفراینی، ابوالعباس ( ـ۴۰۴ق)

ابوالعباس اسفراینی;
درگذشت	۴۰۴ق
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	دولتمرد
شغل و تخصص های دیگر	کاتب
لقب	فضل بن احمد
گروه مقاله	تاریخ ایران

اِسفَرایِنی، ابوالعَباس ( ـ۴۰۴ق)

(مشهور به فضل بن احمد) دبیر دورۀ سامانی و نخستین وزیر سلطان محمود غزنوی. در آغاز دبیر (کاتب) دربار سامانی و مدتی صاحب دیوان بَرید (پُست) مرو بود. در هنگام حکومت سلطان محمود غزنوی، وزارت یافت و مورد اعتماد خاص او قرار گرفت. وی اگرچه در فضل، ادب،‌ و شناخت لغت عرب مهارتی نداشت،‌ اما در ادارۀ‌ امور کشوری و لشکری تبحّری بسزا داشت. او را بانی مدرسه‌ای در بلخ دانسته‌اند. در دوران وزارت اسفراینی، دفاتر و دواوین به فارسی نوشته شد. همچنین از حامیان فردوسی و ممدوح وی بود. سرانجام به‌سبب اختلافی که بین او و محمود پدیدار گشت، اسفراینی به زندان افتاد و در غیبت محمود چندان شکنجه شد تا این‌که‌ درگذشت.