میرزا احمد کاشانی
میرزا احمد کاشانی
(نیز با نامهای: میرزا احمد صبور کاشانی، میرزا احمد کاشانی سرهنگ و میرزا احمد شهید، متخلص به صبور) از شاعران دورۀ قاجار در قرن 13ق، فرزند محمدعلی پسر آقامحمد دنبلی ضرابی (بزرگ خاندان ضرابی) و برادرزادۀ فتح علی خان صبا. پدرش، وزیر لطفعلی خان زند بوده است. میرزا احمد در کاشان متولد شد، اما اصالتاً آذربایجانی بود. نزد پدر و عمویش تربیت یافت و از آنان شاعری آموخت. او از شاعران توانای دوران فتحعلی شاه قاجار و از ندیمان دربارش بود که پس از استقرار عباس میرزا نایبالسلطنه در آذربایجان، از دارالخلافه به آنجا رفت و نزد او مقام و منزلت ویژهای پیدا کرد و از منشیان خاص او شد.
او در قالبهای گوناگون قصیده، غزل، رباعی، مثنوی، ترکیببند و قطعه طبعآزمایی کرده، هرچند گرایشاش بیشتر به قصیده و غزل است. میرزا احمد چهارده قصیده نیز در مدح پیامبر (ص) و پیشوایان دین سروده است. او معاصر شاعران برجستهای همچون صبای کاشانی، سحاب، مجمر و نشاط اصفهانی بوده و از شاعران دورۀ بازگشت است؛ در قصیده، پیرو قصیدهسرایان خراسانی و در غزل، پیرو غزلسرایان عراقی به ویژه سعدی و حافظ بوده است.
او زمانی در منصب سرهنگی در اصفهان و مدتی در تبریز و گیلان سپری کرده و سرانجام در 1228ق طی جنگ ایران و روس در لنکران تالش سردار کل لشکر عباس میرزا نایبالسلطنه بود و به علت شکست سپاه ایران از سپاه روسیه کشته شد و همانجا نیز به خاک سپرده شد.