دیوید فینچر

دیوید فینچر David Fincher
زادروز	کلرادو ۲۸ اوت ۱۹۶۲م
ملیت	امریکایی
شغل و تخصص اصلی	کارگردان
شغل و تخصص های دیگر	تهیه‌کنندۀ سینما و تلویزیون
سبک	تریلر
آثار	هفت (1995)؛ بازی (1997)؛ باشگاه مشت‌زنی (1999)؛ سرگذشت غریب بنجامین باتن (2008)؛ دختر گم‌شده (2014)؛ منک (2020)
گروه مقاله	سینما
جوایز و افتخارات	گلدن گلوب بهترین کارگردانی برای شبکۀ اجتماعی

از سمت راست: جیمز کامرون، کریستوفر نولان و دیوید فینچر

دیوید فینچر

دیوید فینچر (کلرادو ۲۸ اوت ۱۹۶۲م- ) David Fincher

(نام کامل: دیوید اندرو لئو فینچر) کارگردان و تهیه‌کنندۀ سینمای امریکا. با این‌که آثار شاخصی را در گونه‌های درام، زندگینامه‌ای، فانتزی و علمی- تخیلی کارگردانی کرده، اما به خاطر ساخت فیلم‌های هفت، بازی، باشگاه مشت‌زنی، اتاق وحشت، زودیاک، دختری با خالکوبی اژدها و دختر گم‌شده که بعضا به عنوان بهترین تریلرهای تاریخ سینما انتخاب و معرفی شده‌اند، شاخص‌ترین کارگردان این ژانر طی دو دهۀ اخیر میلادی و به عنوان تالی شایستۀ هیچکاک شناخته شده است. فینچر در آثار طراز اولش علاوه بر رعایت دقیق اصول ژانر تریلر، از ویژگی‌های گونه‌های وحشت، معمایی و نوآر هم به بهترین شکل ممکن استفاده کرده است. وی در آثاری چون هفت، بازی و دختر گم‌شده که از تحسین‌شده‌ترین و پرفروش‌ترین فیلم‌هایش بوده‌اند، به نحو استادانه‌ای مولفه‌ها و ویژگی‌هایی چون تعلیق، معما، وحشت و نمایش بی‌حجاب جنایت را با بازنمایی مناسب به‌هم‌ریختگی روانی شخصیت‌ها تلفیق کرده. جز این همه باید به مهارت او در انتخاب بازیگر و بازی گرفتن از بازیگران اصلی و فرعی فیلم‌هایش اشاره کرد. فینچر پس از اولین فیلمش این امکان را داشته که در نقش‌های اصلی یا مهم آثارش، از بازیگران شاخصی چون برد پیت، کوین اسپیسی، مایکل داگلاس، ادوارد نورتون، مورگان فریمن، جودی فاستر، کریستوفر پلامر، بن افلک و دنیل کریک استفاده کند.

فینچر دو نامزدی اسکار بهترین کارگردانی و دو نامزدی گلدن گلوب بهترین کارگردانی برای فیلم‌های مورد عجیب بنجامین باتن و شبکۀ اجتماعی را در کارنامۀ هنری‌اش دارد که برای فیلم شبکۀ اجتماعی، گلدن گلوب بهترین کارگردانی را دریافت کرده است. وی تاکنون جز ساخت 11 فیلم سینمایی، کارگردانی قسمت‌های ابتدایی سریال خانۀ پوشالی و همچنین تهیه‌کنندگی این مجموعه را در کارنامه‌اش دارد.

فینچر در شهر دنورِ کلرادو متولد شد. از سن 18سالگی در شرکت‌های فیلمسازی مختلفی به کارهایی چون دستیاری تولید، تهیۀ جلوه‌های ویژه و دستیاری فیلمبردار پرداخت و بعدتر، از سال 1984، به ساخت آگهی تبلیغاتی روی آورد. در سال ۱۹۸۷ به همراه چندنفر دیگر یک شرکت تولید و تهیۀ موزیک ویدئو و فیلم به نام پروپاگاندا فیلمز را تأسیس کردند. او در این شرکت تعداد زیادی موزیک ویدئو برای خوانندگان مشهوری چون مدونا، مایکل جکسون و پائولا عبدل کارگردانی کرد. سال 1992 سومین قسمت فیلم بیگانه را برای شرکت «فاکس قرن بیستم» ساخت، که در قیاس ساخته‌های ریدلی اسکات (بیگانه- 1979) و جیمز کامرون (بیگانه‌ها- 1986) نه توفیق چندانی در گیشه به دست آورد و نه از سوی منتقدان استقبال شد. سه سال بعد تریلر روانشناختی هفت را با بازی برد پیت در نقش اصلی فیلم ساخت که هم در فروش و هم در جلب نظر منتقدان موفقیت بزرگی برای او بود. این فیلم در دهه‌های بعد همیشه در ردۀ بالای بهترین فیلم‌های ژانر تریلر انتخاب شده است. سال 1997 فیلم مهیج و خوش‌ساخت بازی را با بازی مایکل داگلاس ساخت که از طرف منتقدان بسیار تحسین شد. دوسال بعد (1999) تریلر دیگری را با عنوان باشگاه مشت‌زنی با بازی برد پیت و ادوارد نورتون در نقش‌های اصلی ساخت که در گیشه موفقیتی نداشت و مورد توجه منتقدان قرار نگرفت؛ اگرچه این فیلم خیلی زود با رویکرد مجدد منتقدان تبدیل به یک فیلم کالت و مهم در تاریخ سینمای جهان شد. فیلم بعدی او هم تریلر خوش‌ساختی با عنوان اتاق وحشت، با بازی جودی فاستر و کریستن استوارت بود که البته به اندازۀ آثار پیشینش مورد توجه قرار نگرفت. فینچر سال 2007 یکی دیگر از تریلرهای موفقش، زودیاک، را بر مبنای داستانی واقعی ساخت که در آن تحقیقات پلیس امریکا دربارۀ یک قاتل سریالی به نمایش درآمده است. سال بعد فیلم بدیع سرگذشت غریب بنجامین باتن را با هنرنمایی برد پیت و کیت بلانشت ساخت که آن هم با تحسین زیاد منتقدان و فروش خوب تبدیل به یکی دیگر از آثار درخشان او شد. فینچر سال 2010 درام زندگینامه‌ای شبکۀ اجتماعی را با محوریت درگیری مارک زاکربرگ و مؤسسان فیسبوک ساخت که مورد ستایش منتقدان قرار گرفت، نقدهای بسیار مثبتی دریافت کرد و فروش بسیار بالایی داشت. شبکۀ اجتماعی در جشنوارهٔ گلدن گلوب در ۶ رشته نامزد شد و توانست ۴ جایزه (از جمله بهترین فیلم درام و بهترین کارگردانی) را از آن خود کند. این فیلم در ۸ رشته نامزد دریافت اسکار شد که توانست اسکار رشته‌های بهترین فیلمنامۀ اقتباسی، بهترین موسیقی و بهترین تدوین را به‌ دست‌ آورد. پس از آن تریلر دختری با خالکوبی اژدها را کارگردانی کرد. این فیلم در هشتاد و چهارمین دورۀ مراسم اسکار (2012) جز چند نامزدی، جایزۀ بهترین تدوین را از آن خود کرد. فینچر در سال ۲۰۱۴ دختر گم‌شده را ساخت که با استقبال زیاد تماشاگران و تحسین بسیاری از منتقدین روبه‌رو و تبدیل به پرفروش‌ترین فیلم کارنامهٔ هنری وی شد. او در این فیلم که تریلری معمایی‌ست به مسائلی چون اختلاف فرهنگی، اقتصادی و خیانت در زندگی زناشویی، رسانه و تأثیر فرایندهای اقتصادی روی زندگی خانوادگی می‌پردازد.

آخرین فیلم دیوید فینچر، تاکنون، درام زندگینامه‌ای منک است که وی در آن بخش‌هایی از زندگی هرمن جی منکویتس (ملقب به منک)، فیلمنامه‌نویس همشهری کین را به تصویر کشیده است.

فهرست آثار

• بیگانه 3 (1992)
• هفت (1995)
• بازی (1997)
• باشگاه مشت‌زنی (1999)
• اتاق وحشت (2002)
• زودیاک (2007)
• سرگذشت غریب بنجامین باتن (2008)
• شبکۀ اجتماعی (2010)
• دختری با خالکوبی اژدها (2011)
• دختر گم‌شده (2014)
• منک (2020)

---