اسکار، جایزه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از جایزه اسکار)

اُسکار، جایزۀ (Academy Award)

اُسکار، جايزه

جایزه‌ای که آکادمی هنرها و علوم سینمایی امریکا[۱] از ۱۹۲۷ به فیلم‌های برگزیده در هر سال اعطا می‌کند. از آن‌جا که فیلم‌سازی فعالیتی گروهی است که با بهره‌گیری از رشته‌های متنوع صورت می‌گیرد، جایزۀ اسکار نیز به رشته‌های گوناگونی تعلق می‌گیرد. این جایزه، که از مهم‌ترین جوایز در صنعت سینماست، عملاً موفقیت تجاری فیلم‌های برگزیده را تضمین می‌کند. این جایزه، که مجسمه‌ای است طلااندود، از ۱۹۳۱ اسکار[۲] نامیده شد. مهم‌ترین جوایز اسکار برای بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر مرد، و بهترین بازیگر زن در نظر گرفته‌ شده‌ است. البته این جایزه به رشته‌های دیگری همچون فیلم‌نامۀ غیراقتباسی[۳]، فیلم‌نامۀ اقتباسی[۴]، فیلم‌برداری، تدوین[۵]، بازیگر نقش دوم مرد، بازیگر نقش دوم زن، و نیز به موارد دیگری همچون فیلم مستند[۶]، فیلم کوتاه[۷]، انیمیشن (تصویر متحرک)[۸]، فیلم زبان خارجی[۹]، جلوه‌های ویژه[۱۰]، چهره‌پردازی[۱۱]، کارگردانی هنری[۱۲]، و موسیقی متن[۱۳] اهدا می‌‌شود. مراسم اهدای جوایز اسکار ۱۹۹۹، که در ۲۱ مارس همان سال (۱ فروردین ۱۳۷۷) از تلویزیون‌های ۱۲۵ کشور و منطقۀ جهان ـ ازجمله یوگسلاوی[۱۴]، بوسنی ـ هرزگوین، فرانسه، برزیل، و نیوزیلند‌ ـ پخش شد، تقریباً ۱میلیارد بیننده داشت. در امریکا حدود ۴۵.۶میلیون نفر شاهد این مراسم بودند که، در مقایسه با ۵۵.۳میلیون نفر تماشاگر سال پیش، کاهش نظرگیری داشت.


سال بهترین فیلم بهترین کارگردان بهترین بازیگر مرد بهترین بازیگر زن
1928 بال‌ها فرانک بورزیج (آسمان هفتم) امیل یانینگس (آخرین فرمان) جنت گینور (آسمان هفتم)
1928 بال‌ها لوئیس مایلستون (دو دلاور عرب) امیل یانینگس (آخرین فرمان) جنت گینور (آسمان هفتم)
1929 نوای برادوی فرانک لوید (بانوی آسمانی) وارنر باکستر (در آریزونای قدیم) مری پیکفورد (کوکت)
1930 در جبهه غرب لوئیس مایلستون جورج آرلیس (دیزرائیلی) نورما شیرر (مطلّقه)
1930 خبری نیست (در جبهه غرب خبری نیست) جورج آرلیس (دیزرائیلی) نورما شیرر (مطلّقه)
1931 سیمارون نورمن تاروگ (اسکیپی) لاینل بریمور (روح آزاد) ماری درسلر (مین و بیل)
1932 گراند هتل فرانک بورزیج (دختر بد) فردریک مارچ (دکتر جکیل و آقای هاید)/والاس (بیری قهرمان) هلن هیز (گناه مادلن کلوده)
1933 رژه فرانک لوید (رژه) چارلز لاتن کاترین هپبورن (شکوه صبحگاهی)
1933 رژه فرانک لوید (رژه) (زندگی خصوصی هنری هشتم) کاترین هپبورن (شکوه صبحگاهی)
1934 در یک شب اتفاق افتاد فرانک کاپرا (در یک شب اتفاق افتاد) کلارک گیِبل کلودت کولبرت
1934 در یک شب اتفاق افتاد فرانک کاپرا (در یک شب اتفاق افتاد) (در یک شب اتفاق افتاد) (در یک شب اتفاق افتاد)
1935 شورش در کشتی بونتی جان فورد (خبرچین) ویکتور مک‌لاگلن (خبرچین) بِت دیویس (خطرناک)
1936 زیگفلد بزرگ فرانک کاپرا پل مونی لوئیز رینر (زیگفلد بزرگ)
1936 زیگفلد بزرگ (آقای دیدز به شهر می‌رود) (سرگذشت لوئی باشعور) لوئیز رینر (زیگفلد بزرگ)
1937 زندگی امیل زولا لئو مک‌کاری (حقیقت اَسَفبار) اسپنسر تریسی (ناخدایان شجاع) لوئیز رینز (خاک خوب)
1938 نمی‌توانی این را فرانک کاپرا اسپنسر تریسی (شهر پسران) بِت دیویس (جزه‌بل)
1938 با خودت ببری (نمی‌توانی این را با خودت ببری) اسپنسر تریسی (شهر پسران) بِت دیویس (جزه‌بل)
1939 برباد رفته ویکتور فلمینگ (برباد رفته) رابرت دونات ویوین لی (برباد رفته)
1939 برباد رفته ویکتور فلمینگ (برباد رفته) (خداحافظ، آقای چیپس) ویوین لی (برباد رفته)
1940 ربکا جان فورد (خوشه‌های خشم) جیمز استوارت (داستان فیلادلفیا) جینجر راجرز (کیتی فویل)
1941 درۀ من چقدر جان فورد (درۀ من چقدر سرسبز بود) گری گوپر (گروهبان یورک) جون فونتین (بدگمان)
  سرسبز بود جان فورد (درۀ من چقدر سرسبز بود) گری گوپر (گروهبان یورک) جون فونتین (بدگمان)
1942 خانم مینی‌ور ویلیام وایلر (خانم مینی‌ور) جیمز کاگنی (یانکی دودل دندی) گریر گارسون (خانم مینی‌ور)
1943 کازابلانکا مایکل کورتیز (کازابلانکا) پل لوکاس (نگهبان راین) جنیفر جونز (آهنگ برنادت)
1944 راه خودم را می‌روم لئو مک‌کری (راه خودم را می‌روم) بینگ کرازبی (راه خودم را می‌روم) اینگرید برگمن (چراغ‌گاز)
1945 تعطیلات ازدست رفته بیلی وایلدر رِی میلاند جوآن کرافورد (میلدرد پیِرس)
1945 تعطیلات ازدست رفته (تعطیلات ازدست رفته) (تعطیلات ازدست رفته) جوآن کرافورد (میلدرد پیِرس)
1946 بهترین سال‌های ویلیام وایلر فردریک مارچ اولیویا دو هاویلند
  زندگی ما (بهترین سال‌های زندگی‌ ما) (بهترین سال‌های زندگی ما) (هرکه را قسمتی است)
1947 قول مردانه الیا کازان (قول مردانه) رونالد کولمن (زندگی دوگانه) لورتا یانگ (دختر زارع)
1948 هملت جان هیوستون (گنج‌های سیرا مادره) لارنس اولیویه (هملت) جین وایمن (جانی بلیندا)
1949 همه فرمانبران شاه جوزف منکیه‌ویتس برادویک کرافورد اولیویا دو هاویلند (وارث)
1949 همه فرمانبران شاه (نامه‌ای به سه زن) (همه فرمانبران شاه) اولیویا دو هاویلند (وارث)
1950 همه چیز دربارۀ ایو جوزف منکیه‌ویتس خوزه فرر (سیرانو دوبرژ راک) جودی هالیدی (زادۀ دیروز)
1950 همه چیز دربارۀ ایو (همه چیز دربارۀ ایو) خوزه فرر (سیرانو دوبرژ راک) جودی هالیدی (زادۀ دیروز)
1951 یک امریکایی در پاریس جورج استیونس (مکانی در آفتاب) هامفری بوگارت ویوین لی (اتوبوسی به نام هوس)
1951 یک امریکایی در پاریس جورج استیونس (مکانی در آفتاب) (قایق افریکن کوئین) ویوین لی (اتوبوسی به نام هوس)
1952 بزرگ‌ترین نمایش جان فورد (مرد آرام) گری کوپر (ماجرای نیمروز) شرلی بوث (شیبای کوچک)
1952 روی زمین جان فورد (مرد آرام) گری کوپر (ماجرای نیمروز) شرلی بوث (شیبای کوچک)
1953 از این‌جا تا ابدیت فرد زینه مان (از این‌جا تا ابدیت) ویلیام هولدن (بازداشتگاه 17) آدری هپبورن (تعطیلات رمی)
1954 در بارانداز الیا کازان (در بارانداز) مارلون براندو (در بارانداز) گریس کلی (دختر روستایی)
1955 مارتی دلبرت مان (مارتی) ارنست بورگناین (مارتی) آنا مانیانی (خال گل سرخ)
1956 دور دنیا در هشتاد روز جورج استیونسون (غول) یول برینر (سلطان و من) اینگرید برگمن (آناستازیا)
1957 پل رودخانه کوای دیوید لین (پل رودخانۀ کوای) الک گینس (پل رودخانۀ کوای) جوآن وودوارد (سه چهره ایو)
1958 ژی‌ژی وینسنت مینه‌لی (ژی‌ژی) دیوید نیوِن (میزهای جداگانه) سوزان هیوارد
1958 ژی‌ژی وینسنت مینه‌لی (ژی‌ژی) دیوید نیوِن (میزهای جداگانه) (می‌خواهم زنده بمانم)
1959 بن‌هور ویلیام وایلر (بن‌هور) چارلتن هِستون (بن‌هور) سیمون سینیوره (اتاق طبقه بالا)
1960 آپارتمان بیلی وایلدر (آپارتمان) برت لنکستر (المر گنتری) الیزابت تیلور (باتر فیلدهشت)
1961 داستان وست ساید رابرت وایز (داستان وست ساید) ماکسیمیلیان شل سوفیا لورن (دو زن)
1961 داستان وست ساید رابرت وایز (داستان وست ساید) (محاکمه در نورنبرگ) سوفیا لورن (دو زن)
1962 لورنس عربستان دیوید لین (لورنس عربستان) گریگوری پک (کشتن مرغ مقلد) آن بنکرافت (معجزه‌گر)
1963 تام جونز تونی ریچاردسون (تام جونز) سیدنی پواتیه (زنبق‌های مزرعه) پاتریشیا نیل (هاد)
1964 بانوی زیبای من جورج کیوکر (بانوی زیبای من) رکس هریسون (بانوی زیبای من) جولی اندروز (مری پاپینز)
1965 آوای موسیقی رابرت وایز (آوای موسیقی) لی ماروین (کت بالو) جولی کریستی (نازنین)
سال بهترین فیلم بهترین کارگردان بهترین بازیگر مرد بهترین بازیگری زن
1966 مردی برای تمام فصول فرد زینه‌مان پل اسکافیلد الیزابت تیلور
1966 مردی برای تمام فصول (مردی برای تمام فصول) (مردی برای تمام فصول) (چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد؟)
1967 در گرمای شب مایک نیکولز (فارغ‌التحصیل) راد استایگر (در گرمای شب) کاترین هپبورن (حدس بزن چه کسی برای شام می‌آید؟)
1968 آلیور کارول رید (آلیور) کلیف رابرتسون (چارلی) کاترین هپبورن (شیر در زمستان)/باربرا استرایسند (دختر مضحک)
1969 کابوی نیمه‌شب جان شلزینگر (کابوی نیمه‌شب) جان وین (شهادت واقعی) مگی اسمیت (جین برودی)
1970 پتن فرانکلین شافنر (پتن) جورج سی اسکات (پتن) گلندا جکسون (زنان عاشق)
1971 ارتباط فرانسوی ویلیام فرید کین (ارتباط فرانسوی) جین هکمن (ارتباط فرانسوی) جین فاندا (کلوت)
1972 پدرخوانده باب فاسی (کاباره) مارلون براندو (پدرخوانده) لیزا مینه‌لی (کاباره)
1973 نیش جورج روی هیل (نیش) جک لمون (ببر را نجات بده) گلندا جکسون (اثر تشخص)
1974 پدرخوانده (قسمت دوم) فرانسیس فورد کوپولا (پدرخوانده قسمت دوم) آرت کارنی (هری و تونتو) الن برنستاین (آلیس دیگر این‌جا زندگی نمی‌کند)
1975 پرواز بر فراز میلوش فورمن (پرواز بر فراز جک نیکلسون (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) لوئیز فلچر (پرواز بر فراز آشیانه فاخته)
1975 آشیانه فاخته آشیانه فاخته) جک نیکلسون (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) لوئیز فلچر (پرواز بر فراز آشیانه فاخته)
1976 راکی جان آویلدسن (راکی) پیتر فینچ (شبکه) فی داناوی (شبکه)
1977 آنی هال وودی آلن (آنی‌ هال) ریچارد دریفوس (دختر خداحافظی) دایان کیتون (آنی هال)
1978 شکارچی گوزن مایکل چیمینو (شکارچی گوزن) جان وویت (بازگشت به خانه) جین فاندا (بازگشت به خانه)
1979 کریمر علیه کریمر رابرت بنتون (کریمر علیه کریمر) داستین هافمن (کریمر علیه کریمر) سالی فیلد (نورما ری)
1980 مردم عادی رابرت ردفورد (مردم عادی) رابرت دِنیرو (گاو خشمگین) سیسی اسپیسک (دختر معدنچی زغال‌سنگ)
1981 ارابه‌های آتش وارن بیتی (سرخ‌ها) هنری فاندا (کنار برکه طلایی) کاترین هپبورن (کنار برکه طلایی)
1982 گاندی ریچارد اَتنبرو (گاندی) بن کینگزلی (گاندی) مریل استریپ (انتخاب سوفی)
1983 دوران مهرورزی جیمز ال بروکس (دوران مهرورزی) رابرت دووال (بخشش‌های مهر‌آمیز) شرلی مکلین (دوران مهرورزی)
1984 آمادئوس میلوش فورمن (آمادئوس) اف مورای آبراهام (آمادئوس) سالی فیلد (جایی در قلب)
1985 از دل افریقا سیدنی پولاک (از دل افریقا) ویلیام هرت (بوسۀ زن عنکبوتی) جرالدین پیج (سفر به باونتی فول)
1986 جوخه اولیور استون (جوخه) پل نیومن (رنگ پول) مارلی ماتلین (فرزندان خداوندی کوچک‌تر)
1987 آخرین امپراتور برناردو برتولوچی (آخرین امپراتور) مایکل داگلاس (وال استریت) شِر (ماه‌زده)
1988 رِین‌مَن بری لوینسون (رین‌من) داستین هافمن (رین‌من) جودی فاستر (متهم)
1989 رانندگی برای خانم دیزی اولیور استون (متولد چهارم ژوئیه) دانیل دی‌لوئیس (پای چپ من) جسیکا تندی (رانندگی برای خانم دیزی)
1990 رقصنده با گرگ‌ها کوین کاستنر (رقصنده با گرگ‌ها) جرمی آیرونز (بخت‌برگشتگی) کتی بیتس (میزری)
1991 سکوت بره‌ها جاناتان دمی (سکوت بره‌ها) آنتونی‌ هاپکینز (سکوت‌بره‌ها) جودی فاستر (سکوت بره‌ها)
1992 نابخشوده کلینت ایستوود (نابخشوده) آل پاچینو (بوی خوش زن) اما تامپسون (هاواردز انِد)
1993 فهرست شیندلر استیون اسپیلبرگ (فهرست شیندلر) تام هنکس (فیلادلفیا) هالی هانتر (پیانو)
1994 فارست گامپ رابرت زمِکیس (فارست گامپ) تام هنکس (فارست گامپ) جسیکا لَنگ (آسمان آبی)
1995 دلاور مل گیبسون (دلاور) نیکلاس کیج سوزان ساراندون (آخرین گام‌های یک محکوم به اعدام)
1995 دلاور مل گیبسون (دلاور) (ترک لاس‌وگاس) سوزان ساراندون (آخرین گام‌های یک محکوم به اعدام)
1996 بیمار انگلیسی آنتونی مینگلا جفری راش (درخشش) فرانسیس مک دورماند (فارگو)
1996 بیمار انگلیسی (بیمار انگلیسی) جفری راش (درخشش) فرانسیس مک دورماند (فارگو)
1997 تایتانیک جیمز کامرون (تایتانیک) جک نیکلسون هلن هانت (بهتر از این نمی‌شد)
1997 تایتانیک جیمز کامرون (تایتانیک) (بهتر از این نمی‌شد) هلن هانت (بهتر از این نمی‌شد)
1998 شکسپیر عاشق استیون اسپیلبرگ (نجات سرباز رایان) روبرتو بنینی (زندگی زیباست) گوئینت پالترو (شکسپیر عاشق)
1999 زیبای امریکایی سام مندس (زیبای امریکایی) کوین اسپیسی (زیبای امریکایی) هیلاری سوانک
1999 زیبای امریکایی سام مندس (زیبای امریکایی) کوین اسپیسی (زیبای امریکایی) (پسرها گریه نمی‌کنند)
2000 گلادیاتور استیون سادربرگ (قاچاق) راسل کرو (گلادیاتور) جولیا رابرتز (ارین براکوویچ)
2001 ذهن زیبا ران هوارد (ذهن زیبا) دنزل واشینگتن (روز‌ آموزش) هالی بری (ضیافت هیولا)
2002 شیکاگو رومن پولانسکی (نوازندۀ پیانو) آدرین برودی (نوازندۀ پیانو) نیکول کیدمن (ساعت‌ها)
2003 ارباب حلقه‌ها پیتر جکسون (ارباب‌ حلقه‌ها) شون پن (رودخانۀ مرموز) شارلیز ترون (هیولا)
2004 دختر میلیون‌دلاری کلینت ایستوود (دختر میلیون‌دلاری) جِیمی فاکس (رِی) هیلاری سوانک (دختر میلیون‌دلاری)
2005 تصادف آنگ‌ لی (کوه بروک‌‌بک) فیلیپ سیمور هافمن (کاپوتی) ریس ویترسپون
2005 تصادف آنگ‌ لی (کوه بروک‌‌بک) فیلیپ سیمور هافمن (کاپوتی) (دست از پا خطا نمی‌کنم)
2006 رفتگان مارتین اسکورسیزی (رفتگان) فارست ویتاکر هلن میرن (ملکه)
2006 رفتگان مارتین اسکورسیزی (رفتگان) (آخرین شاه اسکاتلند) هلن میرن (ملکه)
2007 پیرمردها سرزمینی ندارند جوئل وایتن کوئن دانیل دی لوئیس ماریون کوتیار (دخترک/زندگی همچون گل سرخ)
2007 پیرمردها سرزمینی ندارند (پیرمردها سرزمینی ندارند) (خون به پا می‌شود) ماریون کوتیار (دخترک/زندگی همچون گل سرخ)
2008 میلیونر زاغه‌نشین دیوید بویل (میلیونر زاغه‌نشین) شون پن (میلک) کیت وینسلت (کتابخوان)


 



  1. American Academy of Motion Picture Arts and Sciences
  2. Oscar
  3. Original screenplay
  4. adapted screenplay
  5. editing
  6. documentary film
  7. short film
  8. animated film
  9. foreign-language film
  10. special effects
  11. make-up
  12. art direction
  13. musical score
  14. Yugoslavia