شوشی
شوشی
(یا: شوشه) شهری در جمهوری آذربایجان، از شهرهای مهم ناحیۀ خودمختار ناگورنو قراباغ واقع بر دامنه‌های جنوب شرقی کوه‌های قفقاز کوچک‌تر، و کرسی حکومت موروثی قراباغ در نیمۀ دوم قرن ۱۲ و نیمۀ اول قرن ۱۳ق. این شهر در ۱۱۶۹ق بنا شد. پناه علی‌خان دوم، مؤسس حکومت قراباغ، به توصیۀ ملک‌شاه نظر ارمنی، حاکم سابق ناحیۀ ارمنی‌نشین ورنده، برای مصونیت از حملات محمدحسن‌خان قاجار، قلعۀ شوشی را در قلب کوهستان‌های قراباغ ساخت و با همۀ اعضای خانوادۀ خود و بسیاری از خوانین جوانشیر به آن‌جا نقل مکان کرد. این قلعه در آغاز پناه‌آباد نام گرفت و بعدها به شوشی تغییر نام داد. محمدحسن‌خان قاجار در ۱۱۷۰ق و فتحعلی‌خان افشار ارومی در ۱۱۷۵ق آن‌جا را محاصره کردند، اما بدون کسب نتیجه‌ای از قراباغ خارج شدند. صادق‌خان شقاقی در ۱۲۰۵ق از مقابل آقامحمد خان قاجار به شوشی و نزد ابراهیم خلیلخان جوانشیر، حاکم قراباغ، گریخت. این شهر در ۱۲۱۱ق به‌‌تصرّف آقامحمدخان درآمد، اما پس از آن‌که وی کشته شد دوباره به‌دست ابراهیم خلیلخان افتاد. این شهر به‌موجب عهدنامۀ گلستان به روسیه واگذار شد (۱۲۲۸ق) و بعد به جمهوری آذربایجان پیوست. شوشی در جریان حوادث سال‌های اخیر و جنگ میان آذربایجان و ارامنۀ قراباغ از ادارۀ دولت آذربایجان خارج شده و در اختیار ارامنه قرار گرفته است. ابریشم‌ریسی و قالی‌بافی از صنایع مهم این شهر است.