آتشکده آذر فرنبغ
| آتشکدۀ آذر فَرَنْبَغ | |
|---|---|
| نام فارسی | آتشکدۀ آذر فَرَنْبَغ |
| کشور | ایران |
| استان | فارس |
| نام‌های دیگر | آتور فرنبغ به معني آتش فرّة يزداني - آتشکدۀ كاريان |
| موقعیت | كاريان فارس |
| کاربری | آتشكده |
| زمان ساخت | ساسانيان |
آتشکدۀ آذر فَرَنْبَغ (Azar Faranbagh Fire Temple)
(یا: آتور فَرَنْبَغْ، به‌معنی آتش فَرّۀ یزدانی) یکی از سه آتشکدۀ مهم و برتر روزگار ساسانی، مختص موبدان و روحانیان زردشتی که گویا در کاریانِ فارس قرار داشته است، و آن را آتشکدۀ کاریان نیز نامیده‌اند. بنابر بندهش، اهورمزدا در آغاز آفرینش سه آذر (آذر گُشَسْب، آذر فَرَنْبغ، آذربَرزین‌مهر) را برای پاسبانی جهان آفرید و با دست خویش هریک را به مکانی، ازجمله آذر فرنبغ را به خوارزم، نشاند. آذر فرنبغ به‌‌هنگام عبور روانِ پرهیزگاران از پل چینْوَد، آن‌‌جا را روشن و تاریکی را نابود می‌کند. به مرور، هریک از این سه آتشکده، ویژۀ یکی از طبقات سه‌گانۀ اجتماعی شده است و از این میان، آذر فرنبغ از آنِ آثَرْوَنان یا روحانیان زردشتی شد. از زمان پیدایش تاریخی این آتشکده و محل نخستین آن اطلاعی صحیح نداریم. بنابه بندهش در پادشاهی گشتاسپ شاه، آتش فرنبغ از خوارزم، به روشن کوه در سرزمین کاریان در فارس نشانده شد. به گزارش مقدسی تا قرن ۴ هجری آتشِ دیگر آتشکده‌ها را از این آتشکده می‌برده‌اند. نیز ← کاریان