میرزا محمدباقرخان نایینی مشیرالملک
میرزا محمدباقرخان نایینی مشیرالملک (نایین 1279 - اصفهان 1348ق)
(نام کامل: میرزا محمدباقر مشیرالملک نایینی فاطمی اصفهانی) ادیب و سیاستمدار دورۀ قاجار، فرزند میرزا علی‌محمدخان پسر میرزا عبدالوهاب نایینی طباطبایی. در کودکی، تحصیلش را نزد میرزا عباس کاشفی آغاز کرد و پس از چهارسال به یزد رفت و نزد میرزا محمدحسن نواب تحصیل خود را ادامه داد. حدود ۱۸سال داشت که به اصفهان رفت و پیش اساتیدی همچون میرزا عبدالعلی هرندی، حاج میرزا بدیع درب امامی، جهانگیر قشقایی و آخوند کاشی علوم ادبیه، حکمت و ریاضیات را فراگرفت. در آغاز جوانی، در دستگاه میرزا حبیب‌الله خان مشیرالملک انصاری به سمت نویسندگی، به خدمت مشغول شد و منشی‌باشی بود. از آنجا که مردی باهوش و بااستعداد بود و پشتکار بسیار داشت، کم‌کم پیشرفت کرد. او توجه شاهزاده ظل‌السلطان، حاکم اصفهان را به خود جلب کرد و از منشیان و مستوفیانش شد و به لقب «منشی حضور» ملقب گردید. در دستگاه ظل‌السلطان، مقام و نفوذ بالایی پیدا کرد و تا 1325ق همه‌کارۀ او شد. میرزا محمدباقرخان در ایام خالصه‌فروشی، صاحب ثروت و مکنت بسیار شد. او به واسطۀ اقدامات عام‌المنفعه‌ای همچون تأسیس مدرسۀ باقریه در محلۀ شهشهان در ۱۳۰۸ق، بر محبوبیتش در میان مردم افزود. در همان سال و پس از فوت میرزا حبیب‌الله خان انصاری، جانشین او و ملقب به لقب «مشیرالملک» شد. در ۱۳۲۵ق و پس از وقوع مشروطیت، و برکناری ظل‌السلطان از حکومت اصفهان، مشیرالملک به عضویت انجمن‌های ایالتی و ولایتی درآمد. اما پس از سقوط حکومت محمدعلی شاه و پیروزی مشروطه‌خواهان، میرزا محمدباقرخان به‌کل از کارهای دیوانی و دولتی کناره‌گیری کرد و پس از مدتی خانه‌نشین بودن، به تدریس و ترویج و تبلیغ برای فرقۀ شیخیه پرداخت. او خود پیرو فرقۀ شیخیه و از شیخی‌های باقری بود.