بندمیزان
| بند میزان | |
|---|---|
| نام فارسی | بند میزان |
| کشور | ایران |
| استان | خوزستان |
| نام‌های دیگر | بند شاپوری؛ بند خاقانی |
| موقعیت | شمال شرقی شوشتر، بر دهانۀ رود گرگر |
| کاربری | سد |
| مشخصات معماری | مجموعۀ بقایای سد-پل و برج دیدبانی |
| زمان ساخت | ابتدای دورۀ ساسانی |
بند میزان
(یا: بند شاپوری؛ بند خاقانی) سدی در شمال شرقی شوشتر بر دهانۀ رود گرگر یا دو دانگه از دورۀ ساسانی. سدی مصنوعی و احتمالا‌ً از دورۀ شاپور اول است که آب رود کارون را به دو قسمت می‌کند و به آبراهۀ گرگر در شرق و رود شطیط در غرب و شمال غربی شهر می‌رساند. در چند دوره تعمیر شده است. بنای کنونی از دورۀ فتحعلی‌شاه قاجار است. این اثر در سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران و در سال ۲۰۰۹ (به همراه ۱۵ سازۀ آبی دیگر شوشتر) در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
مشخصات سازه
پلی قوسی‌شکل است که نُه دهانۀ آن قابل مشاهده است. آن را دارای ۴۶۷ ذرع درازا و ۵۳ تا ۴۴ ذرع پهنا نوشته‌اند. دیوارۀ سد در گوشۀ شمال غربی به یک برج هشت‌ضلعی معروف به کلاه‌فرنگی می‌رسد که ظاهراً برای دیده‌بانی احداث شده بوده است. به آن بند شاپوری یا بند خاقانی نیز می‌گویند.