زاوه، شهرستان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

زاوه، شهرستان (County) Zaveh

واقع در نواحی مرکزیِ نیمۀ شرقی استان خراسان رضوی، به مرکزیت شهر دولت‌آباد. در نیمۀ دوم سال 1387ش بنابر مصوبۀ هیأت دولت در جلسۀ 28 مهر 1387ش، با انتزاع بخش جلگۀ زاوه و روستاها و مناطقی از شهرستان تربت حیدریه، تشکیل شده است. تاریخچۀ این شهرستان ذیل تاریخ تربت حیدریه قابل بررسی است. واژۀ زاوه که با کلمات زاو، زو، زوه، زاوين، زاب، زابه و زابين (همگی در ارتباط با دریا و زمین و جلگۀ پرآب) از يک خانواده است، نام قدیم تربت حیدریه، و همچنین یکی از دهستان‌ها و روستاهای شهرستان کنونی زاوه است. نام زاوه به احتمال از اواخر سدۀ 8 یا اوائل سدۀ 9ق، به خاطر حضور قطب‌الدین حیدر و مزار او در این شهر به‌تدریج به تربت قطب‌الدین حیدر، بعدها تربت حیدری و سرانجام به تربت حیدریه تغییر یافته است. در نخستین تقسیمات کشوری زاوه از دهستان‌ها و سپس یکی از بخش‌های شهرستان تربت حیدریه بوده، تا این‌که در سال 1387ش به شهرستان ارتقاء یافته است.