بولز، پیر (۱۹۲۵-۲۰۱۶م)

پیر بولز Pierre Boulez
زادروز	۱۹۲۵م
درگذشت	2016م
ملیت	فرانسوی
شغل و تخصص اصلی	آهنگ‌ساز و رهبر ارکستر
آثار	سوناتینای فلوت (۱۹۴۶)، ساختارها (۱۹۵۲)، قیافۀ مناسب برای ازدواج
گروه مقاله	موسیقی

پیر بولز

پیر بولز

بولز، پیر (۱۹۲۵-۲۰۱۶م)(Boulez, Pierre)

 

آهنگ‌ساز و رهبر ارکستر فرانسوی. پایه‌گذار و مدیر ایرکام پاریس، استودیوای پژوهشی در زمینۀ موسیقی بود، که در ۱۹۷۷م گشایش یافت. موسیقی او، که بسیار به اندیشه‌های سریالیسم وابسته است و سبکی اکسپرسیونیستی دارد، عبارت‌اند از کانتاتاهای قیافۀ مناسب برای ازدواج (۱۹۴۶ـ۱۹۵۲م) چکش بی‌استاد (۱۹۵۳ـ۱۹۵۵م)، هر دو بر اشعاری از رنه شار؛ چروک در مقابل چروک (۱۹۶۲م) برای سوپرانو و ارکستر؛ و پاسخ‌ها (۱۹۸۱م) برای تک‌خوان‌ها، ارکستر، نوارها، و صداهای رایانه‌ای. بولز در مون‌بریزون بر کنارۀ رود لوآر به‌دنیا آمد. پس از رهاکردن تحصیل در رشتۀ ریاضیات، در کنسرواتوار پاریس از اولیویه مسیان تعلیم گرفت، و در ۱۹۴۶م دورۀ فن سری‌سازی رنه لایبوویتس را گذراند. در همان سال برای کمپانی تئاتر رنو ـ بارو نیز کار کرد و در سال‌های ۱۹۵۳ـ۱۹۵۴م همراه با ژان ـ لوئی بارو «دومِن موزیکال» را بنیاد گذاشت که در زمینۀ موسیقی نوین فعالیت تخصصی می‌کرد. بولز به گروه آهنگ‌سازان پیشتاز تعلق دارد، و ریشه‌های سبک او را در کار دبوسی و وبرن، و نیز در اندیشه‌های جیمز جویس و استفان مالارمه می‌توان یافت. بولز از پیش‌گامان سری‌سازی انتگرال برشمرده می‌شود، اما بعدها عناصر آزادانه‌تری را وارد موسیقی خود کرد. بولز از رهبران مهم ارکستر در زمینۀ موسیقی نوین پیشرفته است. در سال‌های ۱۹۷۱ـ۱۹۷۵م، رهبر اصلی ارکستر سمفونی بی‌بی‌سی، و در سال‌های ۱۹۷۱ـ۱۹۷۷م، رهبر ارکستر فیلارمونیک نیویورک بود، و اجراهای برجسته‌ای از آثار بِرگ، بارتوک، استراوینسکی، و اعضای مکتب دوم وین ارائه داد، ازجمله اجرای موسی و هارون اثر شونبرگ در لندن (۱۹۷۴م). در بایرویت به رهبری اپراهای واگنر پرداخت و در ۱۹۶۶م پارسیفال و در ۱۹۶۷م حلقه را اجرا کرد، و نخستین اجرای کامل اپرای برگ، لولو، را در ۱۹۷۹م در پاریس ارائه داد. آثار اولیۀ او (شامل سوناتینای فلوت (۱۹۴۶م)، قیافۀ مناسب برای ازدواج، و دو سونات پیانوی نخست) بر محور پیشروی‌ها و بسط‌های فن سری‌سازی وبرن ساخته شده‌اند. ساختارها (۱۹۵۲م) برای دو پیانو نقطۀ عطفی در سیر تکامل او برشمرده می‌شود، و مفاهیم مربوط به مجموعه‌ای از کشش‌ها، تأکیدها، و لحن‌ها را، وارد کار می‌کند، که نخست مسیان آن‌ها را رواج داد. کارهای بعدی، مثل چکش بی‌استاد، سونات پیانوی سوم، و چروک در مقابل چروک این اندیشه‌ها را با انعطاف بیشتری بسط می‌دهند، و در نهایت به استفاده از فرم‌های آزادی می‌رسند (مثل سونات پیانوی سوم) که در آن‌ها نظم و ترتیب عناصر سازندۀ موسیقی را خود اجراکننده تعیین می‌کند. از دهۀ ۱۹۶۰م در مقام رهبر ارکستر به چهره‌ای مشهور بدل شد، و در ۲۰۰۱م انجمن فیلارمونیک سلطنتی لندن، او را رهبر ارکستر سال اعلام کرد. کتاب بولز دربارۀ موسیقی امروز (۱۹۷۱م) نوشتۀ اوست.

---