بارتوک، بلا (۱۸۸۱ـ۱۹۴۵)
بارتوک، بِلا (۱۸۸۱ـ۱۹۴۵)(Bartok, Bela)
آهنگ‌ساز مجار. آثار او ترکیبی از عناصر محلی با مفاهیم ریاضی نسبت‌های تونال[۱] و ریتمیک است. دستاورد عظیم او عبارت‌اند از شش کوآرتت زهی، یک دیورتیمِنتو[۲] برای ارکستر زهی (۱۹۳۹)، سه کنسرتوی پیانو، کنسرتوی ویولن، و کنسرتوی ویولا، کنسرتو برای ارکستر[۳] (۱۹۴۳ـ۱۹۴۴)، اپرای یک‌پرده‌ای قلعۀ دوک ریش‌آبی[۴] (۱۹۱۱)، و قطعه‌های آموزشی درجه‌بندی‌شده برای پیانو. بارتوک که کودکی نابغه بود، در کنسرواتوار بوداپست[۵] به تحصیل موسیقی پرداخت، و بعدها همراه با زولتان کودای[۶] در زمینۀ ضبط و ترانویسی موسیقی محلی مجارستان و کشورهای هم‌جوار کار کرد. بالۀ او با نام ماندارین معجزه‌گر[۷] (۱۹۱۸ـ۱۹۱۹) تحت تأثیر استراوینسکی و شونبرگ اکسپرسیونیست ساخته شد. انزوای سیاسی فزاینده در زادگاه بارتوک (مجارستان پیش از آلمان، فاشیست شد)، او را بر آن داشت تا در خارج به‌دنبال یک جایگاه حرفه‌ای باشد. کوآرتت ششم (۱۹۳۹) آخرین اثری بود که در بوداپست ساخت، و آهنگ‌ساز را در ماتم جهانی نشان می‌دهد که در آستانۀ زوال و نابودی قرار داشته است. هریک از موومان‌ها با تک‌نوازی طولانی و مالیخولیایی ویولا آغاز می‌شود. بارتوک در ۱۹۴۰ به امریکا مهاجرت کرد، و مدتی در دانشگاه کلمبیا[۸] و هاروارد به تدریس پرداخت و در امریکا درگذشت.